VÕ VĂN HOA- NGƯỜI NGHỆ SĨ ĐẤT PHƯỜNG ĐỆ TỨ Quảng Trị

KÍNH NHỚ HƯƠNG HỒN CẬU VÕ  HOA bút hiệu TRẦN GIÃ VIÊN và NGUYỆT LÃNG

                                              ***

Văn Hoa: Người Quảng Trị Ra Đi Cất Tiếng Hát Yêu Đời" 

Qua cái dáng ốm, đen, khắc khổ của ông, không ai ngờ bên trong ông tràn trề một tâm hồn văn nghệ. Non ba muơi năm, nguời bên Thác Trị An không ai lạ gì nguời nghệ sĩ đó. Với khả năng điều khiển chuơng trình của một MC trong đám cuới hay lễ hội, ông còn có khả năng trang trí rất đep mắt. Chưa kể đến chữ viết của ông; rất đẹp, những hàng nghiêng nghiêng, fantasie, bay buớm vô cùng.

Chuyện đáng nói nơi ông là KHẢ NĂNG VĂN NGHỆ. Một thời QT, ông cùng Trịnh duy Nhuợng, bút hiệu của chú Đặng sĩ Tịnh cư ngụ gần Góc Bầu, đường Duy Tân QT cũ, Triều Sao Dại, bút hiệu của chú Nguyễn hoàng Đoan và Trần giã Viên tức bút hiệu của  ông Võ văn Hoa -ba nguời bạn văn nghệ - có một thời gắn kết bên nhau. Một quá khứ thân thiết đến độ... theo nguời viết chứng kiến: hai người  Văn Hoa và chú Hoàng Đoan chia nhau từng bữa ăn đạm bạc, thiếu thốn. Những ngày lận đận với nghiệp văn thơ thì dĩ nhiên phải thiếu thốn.

HÌNH khoảng tết 1956  chụp tại QT: (lúc cậu tôi  Võ tự Phương mới ra trường Thủ Đức bận đồ phép về thăm QT)

6 anh em xuất thân từ Phường Đệ Tứ Thị Xã Quảng Trị: 127 đường Lê Văn Duyệt cũ-
trái sang hàng trên: Võ Phương, Võ Bé , Võ Cư
trái sang hàng dưới: Võ Bình, Võ Ba, Võ Hoa 
nay chỉ còn Võ Bé  92t (San Jose Hoa Kỳ)

Xuất thân từ Phuờng Đệ Tứ, ông lớn lên, cũng như bao lớp thanh niên ngang trang lứa đều từ giã "bút nghiên" khoác áo ka ki, màu xanh lính trận. Ba tay viết duới vùng trời nhỏ bé QT về phuơng diên báo chí văn nghệ v v... Thời trai trẻ, độc thân- ba người chưa được biết nhiều do tỉnh QT vào thời này là tỉnh "Địa Đầu", heo hút xa xôi. Ba người có môt quá khứ thân thiết, gần gũi,sẻ chia, nhất là Nguyễn hoàng Đoan và Trần giã Viên. Dù sau này, cuôc chiến và cảnh đời chia cắt 'Bộ Tam' mỗi nguời một phuơng trời nhưng cái quá khứ thơ văn, đàn hát, văn nghệ của ba nguời. Một số nguời có tuổi truớc đây sống tại thành phố QT còn nhớ .Quá khứ văn nghệ của TKQT của Văn Hoa với những tiếng hát "đàn chị" truớc đây ví du như Thu Vang (QT), ... Nguyệt (Hải Lăng) cùng ban Tâm Lý Chiến TKQT luôn có tay đờn của Văn Hoa . Môt Quá khứ của Nguyễn Hoàng Đoan trôi dạt vào phuơng Nam (sau này là chồng của ca sĩ Khánh Ly),  cùng Trịnh duy Nhuợng (tên thật là Đặng Sỹ Tịnh ở Góc Bầu Đường Duy Tân) mỗi nguời mỗi nơi.  Chú Trịnh duy Nhượng tức chú Đặng Sỹ Tịnh thì bặt vô âm tín - sau này mới được anh Nguyễn Công Cường (đường Duy Tân) và nhà thờ Lê ngọc Phái  cho biết năm sau 1975 chú Dặng sỹ Tịnh làm ở ty thông tin văn hóa Khánh Hòa (Nha Trang ) có làm thơ bút hiệu là Đặng Triệu Phong sau này Bệnh và mất tại đó 2004, còn Nguyễn hoàng Đoan, sau này là chồng sau của ca sĩ Khánh Ly. Nguyễn hoàng Đoan sau khi qua Mỹ từng là người 'trợ thủ' đắc lực cho vợ. Tuy vậy, ông ít xuất hiện song hành với vợ ngoại trừ lần về thăm VN lần cuối 2014 và qua đời đầu năm 2015.

Dấu Ấn Văn Nghệ Vẫn còn Sau cuôc 'Đổi Đời' 1975

Anh Nông Dân Đầy Tính Văn Nghệ Xã Tân Mỹ (sau này là Tân Phước)H.  Hàm Tân cùng Kỷ Niệm "phấn đấu " làm sao cho được "CẮT KHẨU" rời Xứ Động Đền Đất Đai Bạc Màu: 

Vào năm 1977 sau khi ra tù 'Cải Tạo' Sông Mao, ông về với gia đình tại Động Đền Xã Tân Mỹ (nay là Tân Phước , Huyện Hàm Tân, Bình Thuận). Nơi đây ông vừa là một nông dân như bao nhiêu người khác nhưng không ngưng 'tỏa' ra cái chất văn nghệ trong người. Một thời mà 'Hộ Khẩu' là một nỗi lo sợ cùng khó khăn cho người dân (trong chế độ mới) ra sao chắc hẳn ai ai cũng nhớ.
 Khả năng văn nghệ của Văn Hoa từng hướng dẫn cho những Thanh niên thiếu nữ trong xã Tân Mỹ cùng Thôn Cam Bình có được "đội văn nghệ"  khá nổi tiếng trong huyện Hàm Tân. 

Những "diễn viên bất đắc dĩ " ra sao?
 Trong Thôn dù muốn dù không cũng phải sốt sắng để được cho cắt khẩu đi tìm đất sống. Chữ ký của CA Thôn là một quyền năng cho những ai đã "phấn đấu " để "ra đi"?

Ông thì đi được vào những vùng đất đai tốt hơn như Căn Cứ , Sùng Nhơn, Xuân Sơn sau này là Trị An. Người thì được cắt khẩu mới đi học được sư phạm làm cô giáo - là cái nghề kiếm "mười ba ký gạo' hay ba mươi hai đồng bạc Bắc mà sống...biết bao nhiêu người ra đi từ cái Ban VĂn Nghệ của Xã Tân Thiện.

Cái "móc đổi đời' đã xô đẩy hai bàn tay nghệ sĩ VĂN HOA  thay đổi một cách lạ lùng? từ tù đày cho đến hình ảnh lao lư như cái cảnh 'anh hùng mạt vận vào rừng đốt than' chẳng khác chi bao kẻ khác, những ai từng khóac chiến y. Những vùng rừng Hàm Tân, Căn Cứ, Xuân Sơn Bình Giã, cho đến Thác Trị An nơi nào cũng có những hầm than của Văn Hoa nhả khói. Những sợi khói xám xanh ngày ngày bốc lên bầu trời, Ông cũng như bao con nguời ' lỡ vận' khác đếm ngày qua. Nguời nghệ sĩ tạm gác qua tiếng đàn câu thơ vì cuộc sống, vì chén cơm manh áo  như bà con vùng 'kinh tế mới'.

Những Năm Đổi Mới; dần dà đưa Văn Hoa về lai lời ca tiếng đàn

Thay đổi kinh tế, môt thời 'bao cấp' dần dà lột vỏ. Cuộc sống nguời dân bên thác Trị An nay không còn là những hầm than, những khúc gỗ cẩm xe, vàng tâm từng ngày đi lên Thành Phố nữa. Ông có cơ hội về lại cuôc sống hợp với năng khiếu của mình.

Với kinh nghiệm về văn nghệ lâu năm, Văn Hoa có khả năng bố trí giọng hát, lựa giọng cùng phối cảnh cho một truờng khúc, hợp ca v v ..Ngoài khả năng điều phối một ban văn nghê như thế, ít ai biết đuơc ông có tài trang trí đẹp mắt, trang nhã. Bà con bạn bè dần dà mời ông đi làm MC, nhất là nghe lại tiếng hát năm xưa, những bài ca quê huơng của Phạm đình Chuơng. Lê Thuơng, Phạm Duy, Lam Phuơng một thời qua tiếng hát cũng quê huơng là Duy Khánh. Nguời nghe không ngờ Ông tuổi đã cao mà chất giong còn manh mẽ, trầm ấm đến thế. Nguời Tri An cũng không ngờ bài "Tiếng Sông Huơng" Ông còn mãi giữ "phong độ":
"Quê huơng em nghèo lắm ai ơi , mùa đông thiếu áo hè thời thiếu ăn ..."

hay "Hỏi em rằng em ở ngoài ấy ra sao ..."
"Đố ai quét sạch lá rừng..."

Nguời nghe không ngờ với cái tuổi thất thập, mà giọng ca Văn Hoa không yếu đi chút nào; chất giọng trầm ấm của ông qua "Đố Ai", "Thư Về Em Gái Thành Đô"... làm nguời nghe chạnh lòng nhớ Duy Khánh, nhớ sao da diết nguời ca sĩ QT đã ra đi mãi mãi.

Vẫn còn tiếng hát trầm ấm của Văn Hoa, vuơng đọng mãi trong lòng bà con bên Thác Trị An. Người nghê sĩ lão thành này đã một lần lên Sài Thành thi tuyển giong ca (Tiếng Hát Mãi Xanh 2014) ; tiếc rằng, do tuổi cao nên Ông không thể nào sánh vai đuơc với giới trẻ đang lên . Dù sao, đây là môt điểm sáng trên bầu trời văn nghệ của dân Thác Trị An.

Cuộc đổi đời Chỉ Ngang Thác Trị An

Do ở tù chưa đủ 3 năm nên Ông không thể làm hồ sơ đi Mỹ được dù vào năm 1990 có về lại Sơn Mỹ và Tân Thiện để xin chứng nhận thời gian quản chế nhưng thời gian quản chế không tính vào "Ba Năm" ? 

Thế là nghệ sĩ Văn Hoa an phận với cuộc sống mới cùng vợ con và gia đình bên Thác Trị An  (hay là Thị Trấn Vĩnh An).

hình: Văn Hoa trong buổi thi TIẾNG HÁT MÃI XANH tại SG 2012 trong bản Đêm Tàn Bến Ngự

*

Nơi đây gia đình thân thuộc của Ông khá đông nhất là bà con Quảng Trị , xóm làng cả thôi. Mấy mươi năm sống với cái nghề liên quan đến hai chữ "VĂN NGHỆ " và cũng kiêm luôn MC cho các đám đình trong vùng . Dần dà bà con quanh vùng ai cũng biết đến Văn Hoa hay nhà thơ Nguyệt Lãng. 

Tuy nhiên người Vĩnh An biết đến ông qua khả năng văn nghệ và MC hơn là thơ văn tại nơi này. Từ ông già bà lão đã đành; giới trẻ rất ai' mộ, tiếng hát, tiếng đàn ghi ta điêu luyện của Ông. Vùng đất mới Tri An, nguời Quảng trị khá đông, thế hệ trẻ QT sinh ra tại Đồng Nai, Trị An ... cả một trời quê cũ Quảng trị đang xúc động sống lại trong Văn Hoa.

 Người Nghệ Sĩ Đất Quảng Trị Nay Đã Ra Đi

Tin buồn

Cậu VÕ VĂN HOA MẤT

Xin kính báo với bà con, bạn bè của cậu VÕ VĂN HOA , cậu đã từ giã cõi đời này vì bệnh ngặt nghèo.

Cậu mất lúc 11 giờ 58 phút ngày 23-12-2017 tức ngày mống 6 tháng 11 âm lịch năm Đinh Dậu.

Lễ tang của cậu sẽ báo cụ thể sau. Kính báo để bà con, bạn bè cậu được biết .

( Cháu cậu_ Đinh Thị Hiêp)

Và cuộc đời người nghệ sĩ dần trôi cho đến  ngày cuối cùng 23/12/2017 thời gian người Trị An tất bật đón Mùa Giáng Sinh, Năm Mới 2018, Ông ra đi bên cạnh đầy đủ vợ con và  gia đình hưởng thọ 76 tuổi.  Giờ đây có thể hương linh Ông đang  về thăm  quê cũ, nơi chôn nhau cắt rốn có cái tên là QUẢNG TRỊ trước khi chu du về vùng miên viễn. 

Thế là từ nay những ngày đón tết Dương Lịch 2018 hay tết Mậu Tuất sắp đến, bà con bên Thác Trị An sẽ bồi hồi nhớ đến người nghệ sĩ già có tên là Văn Hoa.  Ông đã đi xa theo bóng hạc rời cõi trần gian hay như cánh lục bình  vĩnh viển trôi đi không bao giờ trở lại như trong đoạn thơ của Ông viết:

Mặt nước hồ thu lăn tăn trong gió thoảng
Lục bình trôi dạt nhẹ bờ xa 
Trăng nước thẩn thờ bên bờ hư ảo
Đâp vỡ gương xưa tìm bóng dáng ngày nào...

(Trị An tháng Mười năm Mậu Tý / Nguyệt Lãng)

 ngày 24/12/2017 

Đinh hoa Lư

ĐHL
update 1/11/2022  San Jose CALI

nhóm Cựu HS Nguyễn Hoàng SG viếng thăm đám tang 23/12/2017 

https://www.facebook.com/thihiep.dinh/videos/715595561852688

============================================