Lại một tháng Tư là lúc người Việt xa xứ nhắc về một thời chinh chiến. Bốn thập niên xa lắc xa lơ, sóng thời gian từng vùi dập bao hình ảnh khó quên, bao lớp người nay đã năm xuống an nghỉ vĩnh viễn quên đi bao nỗi đoạn trường của chiến tranh. Những ai còn lại, thỉnh thoảng lại cùng nhau tưởng niệm quá khứ VN cứ độ tháng Tư về.
nhớ về Đông Hà những ngày khói lửa
***
Có một thời người lính Vùng II Chiến Thuật thường nghe bài hát nói về người con gái Pleiku khi suơng mờ mãi vuơng vấn trên thành phố co' "em ...má đỏ môi hồng". Đó là chút gì gọi là an ủi cho anh lính về thăm. Thị trấn đó xa rồi, nay là 'ảo huyền nhân ảnh' cho những người lính xưa nay nếu còn sống thì đã da nhăn, tóc bạc.
xe đò Quảng trị - Đông Hà vào bến
Lính vùng I khó quên một "phố núi Pleiku" của tỉnh "địa đầu giới tuyến" từng được lính đặt cho cái tên là "Thị Trấn Ka Ki". Phố đó là Đông Hà, một thị trấn nhỏ bé, ít ai biết hay quan tâm ngoại trừ người lính. Đông Hà, nói khác đi là một thị trấn của "vùng Hỏa Tuyến" hàng ngày như 'giấu mình' lắng nghe tiếng giày "botte de sault" nện đều trên vài con đường, chưa đi đã hết.
Đông Hà, một thị trấn ngoại biên nhỏ bé của "VÙNG HỎA TUYẾN" điêu tàn ngập chìm trong lửa đạn. Tuy thế nó cũng an ủi cho nhiều người lính từng đảm nhiệm nhiều mặt trận rất gần. Lính vùng hỏa tuyến, có vài giờ phép hay tiện dịp công tác ghé qua, anh vẫn ghé Đông Hà, dù trong chốc lát, rồi vội ra ngay đơn vị.
Một thời chinh chiến, hình ảnh khó quên từ một thị trấn nhấp nhô màu áo 'ô liu' của lính. Chiến tranh khốc liệt, khói lửa ngập tràn. Căn cứ C1 , C2, Cồn Thiên , Mã Đỏ. Tuyến McNamara, Căn cứ A1, A2.
Dù, TQLC, BDQ, Sư Đoàn 3...
đại uý John Ripley (trái) cố vấn cho thiếu tá Lê bá Bình tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 3 (TQLC)(phải) tại mặt trận Đông Hà 4/1972 sau khi cầu Đông Hà bị giật sập để ngăn bước tiến của chiến xa miền Bắc
Gio Linh 'bạch hoá' hoàn toàn, rồi "Định Cư Cam Lộ". Cường độ chiến tranh càng lúc càng làm cho Đông Hà trở thành "nút" tiếp chuyển cho các "tuyến lửa" tận Khe Sanh hay vuơn ra Gio Linh, Charlie 1, Charlie 2. Tất cả đã "quân sự hoá" Đông Hà. Tiếng gầm rú của những chiếc C130, C119, trực thăng lên xuống bận rộn đêm ngày. Đông Hà nghiễm nhiên là 'thành phố lính'.
Khói súng, máu, bao chiếc GMC chở đầy xác người qua Đông Hà. Những chiếc trực thăng câu xác máy bay cũng bay qua Đông Hà. Anh lính về phép đi ngang...Tất cả đã nhấn chìm Đông Hà trong vùng "tử ảnh". Không ai dám ra cái thị trấn đầy hiểm nguy ngoại trừ những người lính. Không ai còn nghĩ đến nó ngoại trừ những người lính. Chết chóc và đe doạ đã làm người ta lần hồi quên mất hai chữ "Đông Hà"!
Thế mà những người lính vẫn lưu luyến hay nhớ Đông hà. Thị trấn đìu hiu, nhà cửa xác xơ. Từ rừng xa, lính có dịp ghé qua vẫn mang một cảm giác là "người xa về thành phố... cho bỏ gian lao ngần này phép rong chơi " (Người Xa về Thành Phố).
Đông Hà vẫn còn bóng dân. Khi dáng dấp e thẹn của những người con gái, em cho người lính trận biết rằng anh "đang có mặt" tại hậu phuơng.
một con đường trong Chợ Đông Hà 1969
Ôi! tô bún xáo Đông Hà vẫn đưa huơng vị không thua gì Huế. Sợi bún Đông hà sáng sớm từ Ngã tư Sòng đem qua vẫn dẻo mềm, dai dai, vị chua chua của mùi bột ủ. Thị trấn của lính chỉ thế thôi, đơn sơ rách rưới trong màn suơng mờ vuơng vuơng mùi thuốc súng. Vài cái quán lèo tèo, ngó ra cái bến xe trống hóc, buồn thiu. Những mái nhà, ngói tôn lộn xôn, lổ đổ ánh nắng xuyên qua do mảnh đạn làm lủng nhiều nơi. Vài ba quán cà phê, lại cộng thêm hàng ăn, thức nhậu. Bàn ghế đóng vội từ thùng đạn pháo binh. Lính ăn xong vội về đơn vị. Những khuôn mặt mất ngủ, qua từng đêm ngồi hố cá nhân. Lính giã từ Đông Hà.
Anh lính "Địa Đầu' còn nhớ Đông Hà; nhớ những mối tình chớm nở thật mau. Gái Đ. Hà chọn màu áo lính khi trai thời loạn nối nhau, theo 'bước quân hành' . Đông Hà và những người vợ lính, và lính thuơng nhớ Đông Hà. Những 'cánh dù' hay những chiếc áo "rằn ri', quê tận trong Nam lại lấy vợ Đông hà , cái giọng trung nghe sao là 'nặng'. Lính lại đưa tay làm dấu điếu cẩm lệ của vợ mình, ôi 'to thật là to' . Thế mà lạ, anh lính người nam vẫn hãnh diện khi lấy được vợ trung.
Mùa đông Đông Hà, màn mưa lướt thướt, ngày qua ngày dường như 'bất tận". Những chiếc GMC chạy vụt qua con đường phố chính , theo đường 9 lên hướng Cam Lộ. Những chiếc máy bay phành phạch bay trong trong màn mây đen nghịt.
Những 'áo tơi', hay nón lá người dân quê chằm từ lá rừng. Người bên kia Cầu lầm lũi đi vào buổi chợ.
Dưới cầu, mấy chiếc giang thuyền nằm bất động 'lười biếng'. Hướng Gio Linh và Cam lộ vẫn dội về tiếng pháo trong mưa.
lực lượng Hoa Kỳ đang bỏ chất nổ dưới cầu Đông Hà chuẩn bị giật sập cầu ngăn chiến xa T54 của miền Băc trong trận mùa hè 1972
Chiến tranh càng lúc càng tăng cường độ. Một ngày từng đoàn dân hốt hoảng rời xa Đông Hà. Toán chiến xa chạy về án ngữ bên này cầu. Hướng Ái Tử nơi Sư Đoàn 3 trú đóng, những cột khói pháo bốc cao. Người dân giới tuyến phải vượt qua lằn pháo chạy vào hướng nam, để lại phía sau...
Xóm thôn hoang tàn đổ nát
Luống khoai nương cà nghẹn ngào
Tiếng chuông vang không còn nữa
Vắng trâu ăn trên đồng sâu
Trẻ thơ đi tìm mẹ hiền
(Thương Vùng Hỏa Tuyến)
không ảnh Hoa kỳ cho thấy cầu Đông hà cháy liên tục 4 ngày sau khi bị giật sập vào ngày 6/4/1972
Khi vài cầu Đông Hà đổ sụp, dòng Hiếu Giang chứng kiến những chiếc chiến xa tử thủ chính thức bỏ vào nam. Người lính VNCH cố ngoái lại Đông Hà lần cuối:
- Đông Hà ơi, xin vĩnh biệt!
Thị Trấn dường như "đang khóc" khi phải chia ly với đám dân nghèo gồng gánh, bao đứa trẻ thơ ngơ ngác chạy theo mẹ cha. Có những người lính đi theo đơn vị lại tiếc nuối, quay quắt cho những mối tình lính mới chớm nhưng lại vội chia ly xa rời vùng Hỏa Tuyến./.
EDITION 14/4/2022 SAN JOSE USA by ĐHL
No comments:
Post a Comment