Tuesday, July 11, 2023

HIỆP ĐIỆN ĐẠI HỌC SĨ TRẦN ĐÌNH TÚC VÀ PHÚ LỘC BÁT CẢNH

 

HIỆP ĐIỆN ĐẠI HỌC SĨ TRẦN ĐÌNH TÚC (1818-1899)


 

Trần Đình Túc (陳廷肅, 1818-1899), quê làng Hà Trung xã Gio Châu huyện Gio Linh tỉnh Quảng Trị, quan đại thần nhà Nguyễn (thời Tự Đức), từng giữ các chức Tổng đốc Hà Ninh (Hà NộiNinh Bình), Hiệp biện Đại học sĩ. Trần Đình Túc là một trong những đại thần chủ chốt trong việc nghị hòa với người Pháp, khi Pháp xâm lược Việt Nam. (WIKIPEDIA MỞ  11.7.2023)

                                         cụ Linh Đàn Nguyễn Hữu Kiểm 

Theo cuốn thơ Trôi Giữa Dòng Đời của nhà thơ Hạ Thái Trần quốc Phiệt thì Phú Lộc Bát Cảnh trích trong bộ Tiên Sơn Thi Tập của Hiệp Biện Đại Học Sĩ Trần Đình Túc nhờ vào sự cho phép trích lục từ Viện Hán Nôm Hà Nội

 


SAU ĐÂY ĐHL XIN GIỚI  THIỆU VÀ TRÍCH ĐĂNG TÁM (8) BÀI TỪ NGUYÊN NGỮ HÁN VIỆT CỦA CỤ LINH ĐÀN NGUYỄN HỮU KIỂM VÀ KÈM THEO PHẦN  DIỄN THƠ CỦA  HẠ THÁI  TRẦN QUỐC PHIỆT TẤT CẢ ĐỀU TRÍCH TỪ  TẬP THƠ  “TRÔI GIỮA DÒNG ĐỜI” CỦA NHÀ THƠ HẠ THÁI


ĐHL  11.7.2023

 



I-               ỨNG ĐÔI SƠN 

 

ĐẠI LONG TRỪU MẠCH TỰ TÂY LAI

TĨNH TRẤN KHÔN DUY KHỞI ỨNG ĐÔI

PHẠT MỘC ĐINH ĐONG TRUYỀN VIỄN HƯỞNG

LĂNG VÂN KHÍ THẾ TÍCH TẰNG KHÔI

KỲ PHONG BẮC DIỆN TRIỀU KIM KHUYẾT

TÚ SẮC TÀ DƯƠNG TRÁM THỦY ÔI

TUNG NHẠC GIÁNG THẦN CHUNG VƯỢNG KHÍ

XƯƠNG KỲ ĐỊNH ĐÃI BÁN (THIÊN) KHAI



DIỄN THƠ CỦA HẠ THÁI Trần quốc Phiệt

 

Núi Ứng Đôi (Núi Truồi)

 

Vẫy mạch rồng từ hướng chánh tây

Vun bờ trấn giữ núi Truồi đây

Âm thanh đẵn gỗ lùa theo gió

Linh khí đùn tầng chạm tới mây

Kim điện ghi lòng, đầu Bắc gập

Tà dương mơ dáng, nước đầm vây

Thiên nhiên bí ẩn nhiêu khê chuyện

Thịnh vượng  về lâu cuộc diện xây

 

 


                               núi Truồi 

 

 

II-            HÀ TRUNG HẢI NHI

 

HÀ TRUNG NHẤT ĐÁI THỦY CHU VI

PHỤNG TÍCH GIA DANH HIỆU HẢI NHI

XUYÊN TRẠCH HÀM DUNG THÔNG ĐẠI TIỂU

THƯƠNG MINH HÔ HẤP CỘNG DANH KHUY

TÙY BA THỦY MẪU PHÙ ĐÀM DIỆN

THỪA NGUYỆT NGƯ ÔNG HẠ ĐIẾU KY

ĐẢO TỰ OANH HỒI DOANH  TÁ SỨ

TRIỀU TÔN VẠN PHÁI CHUYỂN ĐÔNG QUY

 

Diễn thơ của Hạ Thái Trần quốc Phiệt

 

Hải Nhi Hà Trung (Đầm Phá Hà Trung)

 

Hà Trung một dải nước vây quanh

Ban hiệu Hải Nhi đã nổi danh

Chứa cá thông đầm thông lạch nhỏ

Thu luôn thủy sản suốt dòng xanh

Lùa theo sóng nước xăm sào gậy

Nương với trăng sao thả lưới mành

Đảo nhỏ vây quanh dân trú ngụ

Nước xuôi Đông hải sóng tròng trành.

 

Bản Đồ Quận Phú Lộc (Bộ TTM / VNCH) 

III-          HƯNG BÌNH NGUYÊN

 

GIÁP NGẠN AN LƯƠNG TỰ CỔ DANH

TRUNG GIAN HẤP CHÚ THỬ HƯNG BÌNH

SƠN DUNG THỐNG UẤT TRI NGUYÊN VIỄN

THỦY VỊ CAM BÌNH KIẾN ĐỂ THANH

THÔNG HÓA THƯỢNG KHAI GIAO DỊCH SỞ

LỢI NÔNG HÀ TRÚC YỂN LƯƠNG HOÀNH

NHÂN PHÙNG TRỊ THẾ CƯ THÊ ỔN

LẠC SỰ NGƯ TRIỀU KHẢ ĐỘC CANH

 


Diễn thơ của Hạ Thái Trần quốc Phiệt

 

3- Nguồn Hưng Bình

 

Giáp với An Lương thế định hình

Sông tuôn dòng chính tận Hưng Bình

Cây rừng chằng chịt xanh xao lạ

Nước suối ngọt ngào trong trẻo kinh

Hàng hóa lưu thông thêm thịnh vượng

Nghề nông trồng trọt được phồn vinh

Gặp thời thịnh trị người nương náu

Canh Độc Ngư Tiều chẳng trọng khinh


Núi Túy Vân nằm về phía Ðông Bắc huyện Phú Lộc, tên cũ là Mỹ Am Sơn, năm 1825 vua Minh Mạng đổi tên là Túy Hoa Sơn, năm 1841 vua Thiệu Trị đổi lại là Túy Vân Sơn có dựng bi ký thắng tích. Trên đỉnh núi có ngôi cổ tự. Chung quanh khu vực núi có thể tìm thấy một số di vật Champa và dấu vết của một ngôi tháp nổi tiếng của người Champa trên núi Linh Thái, một ngọn núi nằm phía Ðông núi Túy Vân 
 https://thuathienhue.gov.vn/vi-vn/Thong-tin-du-dia-chi/tid/Nui-Tuy-Van/newsid/9514A44D-39FE-406F-BD43-100E6236F053/cid/1239F3FD-0A95-4137-A263-1409F22087F3 

 

IV-           THÚY VÂN SƠN  TỰ 

 

SƠN LẠC BÌNH SA KHỞI THÚY VÂN (sic)

CHÂU LÂM THỐC HƯỚNG TỊCH DƯƠNG HUÂN

TU TRÌ KỆ NGỮ CAO ĐÊ HƯỞNG

BÁT NHÃ CHUNG THANH  VIỄN CẬN VĂN

TUẦN HẠNH LIỆT TRIỀU THƯỜNG TRÚ TẤT

NGỤ ĐỀ TAM TẠNG BÍNH BI VĂN

PHẠN MÔN CÔNG ĐỨC  TRI VÔ LƯỢNG

Y BÁT HÀ TRÚ ĐÁP THÁNH QUÂN

 


Diễn thơ của Hạ Thái Trần quốc Phiệt

 

4- Chùa Núi Thúy Vân

 

Nổi giữa cát chuồi ngọn Thúy Vân

Rừng châu lấp lánh bóng chiều dâng

Pháp hoa lời kệ êm đềm vọng

Bát nhã hồi chuông thanh thoát ngân

Triều ngự tuần du dùng quán hạc

Vua hài thủ bút tạc bia văn

Phước ban cửa Phật là vô lượng

Tu nguyện trì nguyền đáp nghĩa ân.

 

 

V-             THUẬN  TRỰC  QUAN  ĐÊ

 

THÁNH NHÂN XỬ SỰ VIỄN ĐẠI TAI

NHĨ MỤC TẦM THƯỜNG SỞ NAN THỨC

THUẬN THẾ TRÚC ĐÊ HẠN BẮC NAM

HOÀNH TRƯỜNG NHẤT ĐÁI NHƯ THẰNG TRỰC

TRUNG GIAN THIẾT ĐẬU BIỆT CAM HÀM

SÚC TIẾT THU KHAI, HẠ BẾ TẮC

THƯỢNG DU TÒNG THỦ LỢI NÔNG CÔNG

TUẾ LŨ ĐĂNG NHƯƠNG NHÂN LẠP THỰC

MIẾN HOÀI DU DỰ THỊ NIÊN NIÊN

TỈNH TỈNH CANH THỜI ĐIẾU DẶC THIÊN

DU DU HỀ HẢI UÔNG UÔNG (THỦY)

TRƯỜNG SỬ ĐỖ HÀ TƯ ĐẾ ĐỨC

 

 

Diễn thơ của Hạ Thái Trần quốc Phiệt

 

5- Đê Công Thuận Trực

 

Thánh nhân xử sự quá tài ba

Tai mắt tâm thường khó nhận ra

Nam Bắc đê ngăn theo địa thế

Giăng ngang một dải sợi dây sà

Cống chia mặn ngọt đặt ngay giữa

Chứa tháo hè thu tùy lượng mưa

Nguồn thượng nông canh sinh lợi nhuận

Được mùa đủ gạo có dôi ra

Ôn cố tri tân nên chuẩn bị

Buông câu cày cấy chẳng lơ là

Nước biếc mây xanh tình gắn bó

Ơn vua là đấy nghĩ đâu xa

 

                        trên đỉnh Hải Vân 

 


VI-           LINH  THÁI

 

THIÊN  NAM  CUỘC  LƯỢNG  BAO  HÀM  ĐẠI

NHÂN  VẬT  GIANG  SƠN  TỔNG   NGOẠI

HỒ  NÃI  LINH  THÁI  KHƯỚC  TRIỀU  DƯƠNG

TẠO  THIẾT  LINH  NHÂN  SỞ  BẤT  GIẢI

ỨC  HƯỚNG  THƯƠNG  MINH  ÁI  THỦY  TRIỀU

ỨC  YẾM  BÌNH  ĐIỀN  XUẤT  TỤC  THÁI

HỮU  LINH  KHẲNG  THỌ  THỬ   TÌNH

ỨNG  CHUYỂN  PHONG  ĐẦU  TÙY  HỔ  BÁI

 

 (NAM NHẤT TÁC ỨNG)

 


Diễn thơ của Hạ Thái Trần quốc Phiệt

 

6- Núi Linh Thái

 

Trời  Nam lượng chứa lắm điều hay

Nhân vật non sông tụ lại đây

Linh Thái xây kìa ngăn sóng dạt

Thiên cơ dựng đấy tạc lời bày

Hướng ra biển cả chân trời vỗ

Dừng lại đồng bằng gối phục xoay

Hiển ứng vô tình sao để bụng

Đầu non hổ bái nhiệm mầu thay!


 

              cảnh đẹp Lăng Cô trước 1975

 

VII-        HẮC BẠCH THẠCH

 

KỲ NHĨ THẠCH KỲ NHĨ THẠCH HẮC

THUẦN HẮC HẮC HỀ, BẠCH THUẦN BẠCH

THIÊN LONG KIM THỦY, TRĨ SONG HÀN

NGUYÊN THỊ TRẠCH SƠN THÔNG NHẤT MẠCH

CHÀNG HÁM PHONG ĐÀO VĨNH BẤT MA

THÔN LẠC TƯƠNG VỌNG THIÊN VẠN GIA

TRI CHỈ AN DƯƠNG SỔ BÁCH  

KINH THÀNH  NHẤT VỌNG ĐẠI BAO LA

 

Diễn thơ của Hạ Thái Trần quốc Phiệt

 

7- Đá Đen Đá Trắng

 

Đá trắng nằm kề cạnh đá đen

Mỗi bề thuần khiết giữ màu tên

Rồng trời nước bạc thông hai cõi

Đàm núi cây xanh suốt một miền

Sóng gió bình thường luôn dạt tới

Ghe thuyền thận trọng tránh sang bên

Ngàn năm vẫn rõ trong tầm mắt

Cổ võ nhân gian gắng sống hiền

 

 

VIII-      PHƯỚC TƯỢNG

 

ĐÔI  SƠN  TRỪU  XUẤT  NHẤT  CHI  LONG

NHẤT  ĐỐN  NHẤT  KHỞI  TƯƠNG  TIẾP  TỤC

HOÀNH  KHAI  DỊCH  LỘ  THẾ  TỒI  NGÔI

LẬP  VỌNG  SƠN  HÌNH  NHƯ  TƯỢNG  PHỤC

ĐƯƠNG  NIÊN  GIÁ  HẠNH  NGẪU   ĐÌNH  THAM

PHỤNG  TÍCH  GIA  DANH   PHƯỚC  TƯỢNG  NHAM

SƠN  KHÊ  ĐÁO  THỬ  HẠN  NAM  BẮC

PHÚ  LỘC  THẤT  TỔNG   QUY   BẮC  TAM

  TÍCH  BĂNG  HỒNG  PHỤC  ĐỘ  HÀI

TRÙNG  TRÙNG  DINH  TRẠI  KHỞI  LINH  THÁI

THÚY  VÂN  SƠN  THẾ  CỰC  NGUY  NGA

HỒI  CỐ  ĐÔI  SƠN  NGOẠI  TRIỀU  BÁI

THOÁI  THAI  CĂN  CỐT  HẠ  BÌNH  SA

THÔN  LẠC  TƯƠNG  VỌNG  THIÊN  VẠN  GIA

TRI  CHỈ  AN  DƯƠNG  SỔ  BÁCH  

KINH  THÀNH  NHẤT  VỌNG  ĐẠI  BAO  LA


 

đèo Phước Tượng hiện nay 

Diễn thơ của Hạ Thái Trần quốc Phiệt  

 

8- Phước  Tượng

 

Núi Cao Đôi này một chi long

Lặn nổi theo nhau khắn khít lòng

Đường vượt đất cao qua trạm dịch

Dáng nằm voi phục uốn lưng cong V

 

 

Lần vua ngự giá đến đây xem

Phước Tượng ban tên giáng chỉ kèm

Khe núi Bắc Nam ngăn giới Tổng

Bảy về Phú Lộc, Bắc ba thêm

 

Vó ngựa duỗi chân băng xuống biển

Hoành doanh Linh Thái chốn hùng oai

Thúy Vân thế núi hàng cao lớn

Ngoái cổ Cao Đôi chầu lạy ngoài

 

Gốc rễ thoát ra xuống cát bằng

Xóm làng liền lạc lối đi băng

Biết dừng với biển hàng trăm dặm

Vọng hướng kinh thành rộng rãi chăng.

 

 hết trích

ĐHL  11.7.2023


nguồn 

Book

Trần quốc Phiệt. Trôi Giữa Dòng Đời. 1st Edition. Nhà Sách Tự Lực, San Jose, 2020 (Trang 189-206).

Internet

wikipedia mở (11.7.2023)




 

No comments:

Post a Comment