` Năm mới đến nơi. Quê nhà vẫn một điệp khúc cứ độ tháng chạp lại đáo đôn lo làm sao có một ngày xuân đầy đủ. Công nhân học sinh có ngày về quê ăn tết bỏ bao ngày làm quần quật hay học bù đầu trên thành đô hoa lệ. Nói chi thì nói, rõ ràng phương tiện hôm nay quá ư đầy đủ, dư dật. Thời nay, thừa cung hơn cầu, nhất là cái chuyện đi lại đó đây thật quá dễ dàng thoải mái. Bà con khỏi cần đưa tay nhấc cái máy điện thoại như mấy năm trước, mà chỉ cần 'bấm chọt' vào cái iphone, chút chi thì có chiếc xe tới ngay trước nhà đón mình. Nếu phải tới bến xe thì chẳng cần chen chúc mua vé như xưa, lại còn ngồi thoải mái trên hàng ghế nệm êm ru...
Về quê ăn tết hay nói chung là đi lại thời nay thật quá đầy đủ phương tiện. Càng nghĩ càng thương về cái năm mà người ta gọi là 'mồ ma bao cấp'. Nói tới hai chữ ĐI LẠI ai cũng rùng mình, vạn bất đắc dĩ mới đụng vào.
Khổ ơi là khổ cho cái vé xe!
Ba bốn giờ sáng đã chầu chực tại bến xe rồi. Tờ mờ sáng bắt đầu chen nhau mua vé. Nhưng chỉ vài ba người đầu thôi. Hết ưu tiên một ưu tiên hai đến dân thì HẾT VÉ?
Bao nhiêu chiếc xe thời trước 75 bắt đầu bị 'Cải tiến' hay 'biên chế' vào 'chế độ CHẠY THAN'? Chủ xe vào Hợp Tác không Chạy Than thì chạy cái chi chi?
Cả nước đang đi lên phấn đấu từ lương thực đến nhiên liệu. Xăng nhớt cần gì? Biết bao nhiêu là rừng tha hồ dùng 'THAN CHẠY MÁY"?
Những chiếc xe than chạy 'cà rịch -cà tang' trên bao con đường thiên lý của quê hương mình. Thỉnh thoảng xe dừng thằng lơ xe chạy xuống ruộng múc nước đổ lên cái thùng cao trên mui xe giúp mát máy. Xong, hắn lại chạy lui phía sau lấy cái que sắt dài xoi "thùng thục" vào cái thùng than nóng hừng hực phía sau. Nửa đường có khi chiếc xe bắt đầu có tiếng 'lục cà lục cục'- xe hết than. Thế là thằng lơ phải lo phận sự của mình. Mời bà con xuống xe cho hắn lấy cái bao than đang nhét dưới gầm.
Mặt người tài xế bắt đầu cau có, vừa nóng vừa phải đợi thằng lơ làm phận sự. Hắn là lơ xe, phải ì ạch kéo bao than lên lên mui, bỏ than vào thêm... Chiếc xe tiếp tục 'bò' trên con đường dài như 'thiên lý'. Dân mình chịu khổ quen rồi, chịu cực thêm một tí chẳng sao. Xe chạy được là mừng khấp khởi, trước sau chi bà con cũng về tới nhà. Mớ gạo nhét dưới gầm, o đi buôn ký cóp đem về cho gia đình. Chút quà từ thành phố, ông lão khư khư ôm trước ngực. Mấy ổ mỳ dài mua tận Sài Gòn, chốn quê ông làm chi có được.
ĐÓ là chuyến xe gặp may. Phần nhiều xe than chỉ một thời gian ngắn là bị hư máy. Xe hay nằm đường. Xe nằm đường thật khổ cho bà con mình. Vật vả đón cho được xe khác thì giá một phải trả thành hai họ mới cho đi. Ai không có tiền thì đành phải ngồi nhịn đói chờ chiếc xe đang sửa...không biết khi nào? có khi ở lại qua đêm không chừng?
Kể chuyện "xe than" để mà thương cho bà con mình ngày đó. Ai phải bu (hay bám) phía sau, vừa mỏi tay vừa chịu đựng hơi nóng từ cái thùng than quái ác kia. Ôi xe than, ai mà không nhớ mãi một thời.
Người viết lại miên man thương về hình ảnh cha mình. Có việc đi xa, Ông chuẩn bị bao thứ linh tinh từ chiều hôm trước. Sợ quên, người soạn sẵn mấy thứ trên cái bàn trà thấp, ọp ẹp hàng ngày- nào bình thuốc lào, nào cái ví giấy tờ, nào cái bị lác đựng mấy thứ cần dùng...
Cha tôi dậy sớm từ hai, ba giờ sáng. Đó là lúc tiếng gà canh một, canh hai đầu thôn eo óc gáy, cũng là lúc có tiếng lao xao của đoàn người gánh than từ trên dốc Tân Sơn xuống. Người cha già vội vàng khăn gói đi ra con đường đất đỏ, rồi hoà nhập với đoàn người gánh than, cùng về bến xe tận nơi phố thị. Phải đi bộ hơn một tiếng đồng hồ, cha tôi mới về đến bến. Có mấy chiếc xe than đang im lìm 'ngủ' trong đêm. Trời hơi mờ sáng, chiếc xe phiên đầu 'thức dậy' đốt lò. Nó sẽ tiếp tục một ngày mới, 'cà rịch cà tang' chạy trên đường quê hương, giúp chở đám dân nghèo.
Bạn ơi! thời này chúng ta đang tận hưởng sự thoải mái với xe cộ khi đi lại đó đây; đó là lúc dựa lưng vào thành ghế chiếc xe du lịch đời mới, có máy lạnh, chạy êm ru. Hi vọng sẽ có một thoáng giây nào đó chúng mình nhớ lại một thời HỪNG HỰC XE THAN, gian nan trên con đường gió cát quê hương mà thấy thương về ngày tháng cũ./.
ĐHL EDITION 3/3/2023
San Jose USA
No comments:
Post a Comment