Wednesday, May 31, 2023

HOÀI NIỆM VÀ TIẾC NUỐI LĂNG CÔ


HOÀI NIÊM LĂNG CÔ



TÔI BẮT ĐẦU CÓ TRONG BỤNG MẸ 71 NĂM TRƯỚC NGAY Ở XÓM NÀY (1952)

***

      Xóm Lăng Cô ngày xưa có một kỷ niệm về một cuộc tình lãng mạn của ba mẹ tôi hơn nửa thế kỷ trước. 

Ngày xưa đó đôi tình nhân yêu nhau tha thiết, thắm thiết hẹn hò; vẫn viền cát muôn đời hình bán nguyệt, vẫn những liếp phi lao xanh vi vút gió và những túp lều tranh ẩn hiện. Trong tiếng sóng biển rì rào, bên chân đèo Hải vân cao vòi vọi, xóm vắng Lăng cô này nơi chứng kiến cuộc tình ba mẹ tôi "thề non hẹn biển".


Ngày xưa có lần ba tôi kể lại với tôi, mẹ tôi có mang tôi trong thời gian đó. Ba mẹ tôi quen nhau ngoài Quảng Trị, khoảng đầu thập niên 1950 rồi hai người lại dắt nhau vào tận xóm này. Chẳng lạ chi, do ba tôi có người thân quen ở xóm đó. Quê nội tôi là Truồi. Truồi vào Lăng Cô thì chẳng bao xa.



xóm năm xưa, Lăng Cô, có một gia đình tên là "Bác Hai" một  mái tranh ẩn hiện trong những liếp phi lao vi vu gió thổi. Giờ đây không biết  bác trôi dạt phưong nào...

CON GÁI VÀ RỂ CẢNH ĐẸP SAU LƯNG KHI ĐI DU LỊCH VN CÓ NGỜ ĐÂU SAU LƯNG LÀ VÙNG TRỜI KỶ NIỆM CỦA BA NÓ

 thế hệ con cháu đi sau có ngờ rằng sau lưng chúng là nơi hẹn hò năm xưa của ông bà?
Hình vợ chồng con gái Người Viết  trong ngày về thăm VN , mùa giáng sinh 2012 và tết tây 2013

*

 Tiếp đến những năm sau, đôi tình nhân "ra rít " đó về lại thăm chốn xưa, cuộc tình kỷ niệm. Hình ảnh tôi chính là một đứa bé "lon ton" chạy  theo ba mẹ.

 Tôi không quên những buổi  "chơi cát" với con nít trong xóm, bên doi cát "nghìn năm " (như hình trên). Đến khi về quê ngoại Quảng Trị tôi mịt mù xa Lăng Cô từ dạo đó.

                                        Sò huyết Lăng cô"độc nhất vô nhị " !


 Tôi nhớ mãi những dĩa sò huyết ngon tuyệt. Tôi cho rằng không nơi nào có được thứ sò huyết ở đây. Lờ mờ trong dĩ vãng, khi tôi lên năm sáu tuổi, ba mạ tôi có lần dắt tôi về thăm lại xóm cũ Lăng Cô. Thế là tôi được về thăm lại nhà Bác Hai, một mái nhà từng che chở cho đôi tình nhân như tôi kể đó. Tôi có dịp thăm vùng biển, sò huyết tập trung sinh sôi nảy nở nhiều vô kể. Vừa được chơi  đùa sát mép biển vừa luộc sò ăn thỏa thích. Cách ăn sò cũng không cầu kỳ, kiểu cách như sau này, chỉ cần một ít muối tiêu và chanh đem ra bãi biển là đủ. Chất ngon vị ngọt từ trong con sò huyết cho ra chẳng nhờ vào những thứ khác làm mất đi tính "tuyệt phẩm" của  Sò Huyết Lăng Cô làm cho tôi thòm thèm mãi. Sau này dù vào nam, có dịp thuởng thức con sò lông Phan Thiết nhưng thú thật, sò Phan Thiết không thể sánh bì với sò Lăng Cô được. Mỗi lần nhắc đến sò huyết tôi mãi cứ khen:

 Sò huyết Lăng Cô- "độc nhất vô nhị"

Sau này Lăng cô còn có làm thêm món mắm sò huyết đóng chai. Thứ mắm chua từ con sò huyết này nếu bạn là người Huế thì ăn kẹp với thịt heo ba chỉ cùng vả, khế chua, rau thơm chuối chát...ôi chao nó ngon biết chừng nào!  
 

Khi tôi lớn lên, mỗi lần có dịp xe chạy ngang Lăng Cô, tôi hay nhìn chằm chặp về xóm cũ. Bao quanh xóm đó vẫn bãi cát hình bán nguyệt- kỷ niệm của ba mẹ tôi ngày xưa- xóm vẫn hướng ra trùng dương xa tít.

 Lim dim mắt, khi chiếc xe hàng ì ạch bò lên đèo Hải Vân cao chớm chở, tôi cố hình dung hình ảnh ngày xưa... Một doi cát bên sóng biển Lăng cô rì rào vỗ bờ, một đôi tình nhân yêu nhau tha thiết, tay đang dắt theo đứa con trai bé nhỏ...

***


THẾ SỰ ĐỔI DỜI



Lăng Cô hôm nay
               GIỜ CHỈ CÒN Ô NHIỄM 


Hơn bảy mươi năm sau hình ảnh kỷ niệm Lăng CÔ đối với mắt tôi không còn nữa?  Khách sạn, lâu đài, nhà nghỉ, hồ bơi...mãnh lực đồng tiền đã xóa đi hình ảnh xóm xưa chẳng còn một dấu vết nào. Không riêng gì Lăng Cô của "lòng tôi cùng kỷ niệm"  tất cả các nơi khác của đất nước hiện tại đều bị bóc trần và tận dụng.Tất cả đều phục vụ cho hàng triệu triệu bàn chân dẫm nát không thương tiếc do họ có tiền và lớp trọc phú thì cần tiền. Có thể có người cho đây là quan niệm hẹp hòi ích kỷ khó tính hay là 'kẻ cả' nhưng sự thật chua cay của ngành du lịch nước ta là vậy. Cuối cùng chẳng còn gì, những thắng cảnh sẽ dần hồi nát tan, thế giới tự nhiên bị lũng đoạn, ô nhiễm trầm trọng. Hậu quả từ kế hoạch 'bốc lột' tài nguyên cho những nguồn lợi chụp giựt trong hiện tại còn tương lai ra sao chẳng ai cần biết...Chuyện này tôi xin tạm gác do dông dài và khô khan hay chính trị quá.

***

Có khi tôi mơ có dịp về lại Lăng Cô. Nhưng về làm gì nơi đó khi chẳng còn gì ý nghĩa đối với tôi cả? Quê hương còn rất nhiều sự mất mát và tan nát như Lăng Cô và có rất nhiều người chỉ sống trong hoài niệm ngày xưa mà thôi. Xã hội bây giờ, khi có mớ tiền trong tay, người ta bày ra nhiều thứ ăn chơi hợm hĩnh, thói hưởng thụ phù du đã lấn chiếm và phá đi mọi dấu vết kỷ niệm năm nào trong lòng nhiều người và kể cả tôi.

Cố đưa trí tưởng tượng về MỘT LĂNG CÔ NGÀY THÁNG CŨ...sóng biển rì rào trong một phong cảnh tĩnh mịch làm thanh tịnh hồn người. Một xóm xưa có những ngư dân và người xưa chất phát, một xóm biển hiền hòa, từng ân cần đón tiếp một đôi tình nhân tới đó để rồi có "TÔI" hiện hữu với đời. Đối với riêng tôi, xóm Lăng Cô nơi đó là dấu ấn đầu tiên của một kiếp người bắt đầu xuất hiện BÊN TIẾNG SÓNG VỖ NGÀN NĂM bất diệt.

Chấm dứt bài viết này tôi xin để phút giây mặc niệm nhằm thương về hình ảnh một Lăng Cô của ngày xưa trong đó có hình ảnh ba mẹ tôi, nay đã nắm tay nhau đi xa về vùng trời miên viễn./.


ĐHL edition 31.5.2023

100 LỜI DẠY CỦA ĐỨC ĐẠT LẠT MA THỨ MƯỜI BỐN phần I

 

100 LỜI DẠY CỦA ĐỨC DALAI LAMA THỨ XIV (PHẦN 1)

dịch thuật by Đinh Hoa Lư 

trình bày song ngữ  

PHẦN THỨ NHẤT

                  ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA THỨ XIV

Lời bạt

PHẬT SỐNG TÂY TẠNG ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA (DALAI  LAMA) thứ Mười Bốn XIV- được người dân Tây Tạng tin tưởng là truyền thân của Đức Dalai Lama thứ Mười Ba Thubten Gyatso.

Ngài sinh vào ngày 6 tháng Bảy năm 1935 trong một gia đình nông dân tại một thôn trang nằm ở vùng Taktser, Amdo, đông bắc Tây Tạng. Lúc lên hai tuổi, đứa bé tên Lhamo Dhondup này được nhìn nhận là Truyền Thân đầu thai lại từ Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ Mười Ba.

Đức Đạt Lai Lạt Ma nhà lãnh đạo tinh thần cho Phật Giáo và dân tộc Tây Tạng mà sự thánh thiện của Ngài xứng đáng là nhà lãnh đạo tinh thần cho toàn thế giới. Ngài cam kết dốc lòng phụng sự làm sao thăng hoa được những giá trị tích cực tinh thần cho nhân loại bao gồm lòng tha thứ, tính khắc kỷ, khoan dung, từ bi cùng lòng mãn nguyện với hoàn cảnh. Đức Đạt Lai Lạt Ma là vị lãnh đạo tinh thần hiếm có; Ngài rất quan tâm  đến tầm quan trọng của Hạnh Phúc và nền Hoà Bình thế giới thậm chí cho từng phút của một ngày. 

Đạt Lai Lạt Ma  là một thức giả về phật giáo. Ngài không chủ trương mê tín hóa đạo phật mà dùng tri thức triết học để luận chứng về đời sống tâm linh của nhân loại. Ngài có thể là một nhà sư, một triết gia, một nhà xã hội, tâm lí hay đạo đức học. Triết lý về đạo của ngài nhằm mục đích kiến tạo hạnh phúc và hòa bình đích thực cho toàn thể nhân loại và tất cả chúng sinh cùng sống trong thế giới tự nhiên. Từ bi và tình thương là cốt lõi trong giáo lý của ngài.

Trong tình trạng hỗn mang của thế giới hiện đại, thật giả khôn lường, tôn giáo thoái hóa thì đạo Phật cũng không tránh được tình trạng này. Hiện tình phật giáo nước ta cũng thế, có quá nhiều người đội lốt tu hành để trục lợi mưu cầu lợi ích cá nhân nhưng tác hại thay giảng giải đạo phật một cách tùy hứng và thiếu trình độ khiến thế nhân ngộ nhận đạo phật không phải là con số nhỏ.
Dalai Lama là bậc trí thức thuần phật pháp và hướng dẫn con người theo thiên hướng nhân bản, thuần lý cùng khoa học. Chính trị của ngài trong tư duy phật đạo và xác nhận hòa bình đích thực không những cho con người mà tất cả muôn loài dưới hành tinh địa cầu chúng ta đang ở.

Thời mạt pháp không phải là không có, trong lúc giới ác tăng càng ngày càng đông, nên chăng chúng ta bỏ chút thì giờ đọc lời giảng dạy của Dalai Lama để tự đưa chúng ta về con đường chánh đạo.

Đinh hoa Lư
Edition tái đăng 31.5.2023

năm 1959 Đức Dalai Lama phải lưu vong sang Ấn Độ khi Tây Tạng bi Trung Hoa xâm chiếm cho đến nay (hình trái: Đức Dalai Lama và thủ tướng Ấn Độ Nehru)

TRÌNH BÀY SONG NGỮ 
                                                                 ***

1- TIỀN BẠC VÀ QUYỀN LỰC KHÔNG CÓ THỂ GIÚP BẠN GIẢI QUYẾT ĐƯỢC MỌI VẤN ĐỀ MÀ TRƯỚC TIÊN PHẢI GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ LƯƠNG TÂM NHÂN LOẠI. 

Through money or power you cannot solve all problems. The problem in the human heart must be solved first.

2- Chúng ta có thể để hoàn cảnh chi phối cuộc đời khi chúng ta càng trở nên oán hận và sợ hãi nhưng chúng ta cũng có thể dùng hoàn cảnh khai thông cuộc đời khi chúng ta càng trở nên từ bi. Tất cả đều là chọn lựa của ta thôi 



3- LẠC QUAN  KHÔNG  CÓ  NGHĨA  LÀ BẠN CHẲNG CẦN  BIẾT GÌ VỀ HOÀN CẢNH, NHƯNG CÓ NGHĨA LÀ BẠN VẪN  LUÔN NĂNG ĐỘNG ĐI TÌM CÁCH GIẢI QUYẾT BẤT CỨ VẤN NẠN NÀO  HIỆN RA 

“Optimism doesn’t mean that you are blind to the reality of the situation. it means that you remain motivated to seek a solution to whatever problems arise.” 


4- BẠN KHÔNG THỂ LẤY GIẬN DỮ ĐỂ GIẢI QUYẾT GIẬN DỮ. NẾU AI ĐÓ NỔI GIẬN VỚI BẠN, BẠN LẤY GIẬN DỮ ĐÁP LẠI THÌ CÁI HẬU QUẢ SẼ LÀ THẢM HỌA. BẰNG CÁCH KHÁC, BẠN HÃY CHẾ NGỰ GIẬN DỮ CỦA MÌNH VÀ ĐỐI ĐÁP TRÁI NGƯỢC LẠI ĐÓ LÀ TÌNH THƯƠNG, LÒNG TỪ BI, KHOAN DUNG CÙNG NHẪN NHỊN- ĐIỀU NÀY SẼ GIÚP BẠN AN BÌNH VÀ SẼ LÀM TIÊU TAN SỰ GIẬN DỮ CỦA KẺ KHÁC
“Anger cannot be overcome by anger. If someone is angry with you, and you show anger in return, the result is a disaster. On the other hand, if you control your anger and show its opposite – love, compassion, tolerance, and patience – not only will you remain peaceful, but the other person’s anger will also diminish.”DALAI LAMA

5- ĐIỀU LẠ LÙNG CHO LÒNG THAM DÙ MỤC ĐÍCH LÀ ĐI TÌM SỰ THOẢ MÃN. ĐIỀU TRỚ TRÊU, NGAY CẢ KHI ĐẠT ĐƯỢC THỨ BẠN MUỐN RỒI BẠN VẪN CHƯA THOẢ MÃN.  BIẾT MÃN NGUYỆN LÀ THUỐC GIẢI CHO LÒNG THAM.
6- TRÚT HẾT TỘI CHO THA NHÂN BẠN SẼ ĐAU KHỔ NHIỀU HƠN; NHƯNG KHI BẠN NGỘ RA MỌI SỰ XUẤT PHÁT TỰ TA BẠN SẼ HƯỞNG ĐƯỢC AN BÌNH CÙNG HOAN HỶ. LÒNG KIÊU CĂNG SẼ DẪN BẠN TỚI BẠO LỰC VÀ TÀN ÁC. SỰ CHÂN THIỆN PHẢI ĐƯỢC XÉT SOI VỚI TÌNH THƯƠNG VÀ THÔNG HIỂU


7- Hành tinh chúng ta không cần lắm kẻ thành công, hành tinh này rất cần nhiều người kiến tạo hoà bình, hàn gắn vết thương, phục hưng , xây dựng, nhiều người biết kể chuyện và từ bi yêu thương tất cả chúng sinh. 

8. Hãy cho những người bạn yêu thương đôi cánh để bay, biết cội nguồn để trở về cùng lý do mà ở lại.
“Give the ones you love wings to fly, roots to come back and reasons to stay.” 
9. Thời gian trôi qua chẳng ai níu lại được.  Vì vậy mỗi khi chúng tạo ra lỗi lầm không ai kéo lại đồng hồ lui lại được. Thế nên điều chúng ta có thể làm, đó là thực hiện những gì trong hiện tại cho thật hoàn mỹ.
 “Time passes unhindered. When we make mistakes, we cannot turn the clock back and try again. All we can do is use the present well.” 
10. Một trái tim bao dung luôn nằm trong một trí tuệ rộng mở.
“An open heart is an open mind.” 
11. Chúng ta không bao giờ có được hoà bình với thế giới bên ngoài cho đến chừng nào chúng ta tự tạo được hoà bình ngay trong bản thân chúng ta.
We can never obtain peace in the outer world until we make peace with ourselves” 
12. Chớ đặt mục tiêu của ta phải làm tốt hơn người khác mà nên vì tốt hơn cái bản ngã trước đây của ta.
“The goal is not to be better than the other man, but your previous self.” – Dalai Lama
13. Mắt đền Mắt chúng ta đều bị MÙ; lấy oán báo oán- oán liền TĂNG 
“An eye for an eye….we are all blind” 
14. Cái thìa không thể nào biết được hương vị của món ăn. Tương tự như thế, một kẻ ngu nào hiểu được người thông thái ra sao dù họ có hợp tác với một hiền tài.
“A spoon cannot taste of the food it carries. Likewise, a foolish man cannot understand the wise man´s wisdom even if he associates with a sage.” 
15. Ngạn ngữ Tây Tạng có nói rằng: "Cảnh khốn cùng cũng nên dùng nó để  làm nguồn sức mạnh." Dù có khó khăn mức nào, chịu đựng đau khổ ra sao, chừng nào chúng ta mất hết hi vọng thì lúc đó thảm nạn mới thực sự xảy ra.
“There is a saying in Tibetan, ‘Tragedy should be utilized as a source of strength.’
No matter what sort of difficulties, how painful experience is, if we lose our hope, that’s our real disaster.” 
16. Bạn hãy nhớ rằng mối quan hệ cao đẹp nhất của chúng ta là mối quan hệ do tình yêu thương lẫn nhau nó phải vượt lên trên vấn đề do cần nhau mà có.
 “Remember that the best relationship is one in which your love for each other exceeds your need for each other.” 
17. Mọi ngày thức dậy bạn nên tâm niệm: Hôm nay tôi may mắn có cuộc sống quý báu của một con người nên tôi không phí phạm. Tôi sẽ tận dụng mọi năng lực để phát triển cho tôi. Tôi sẽ trãi rộng trái tim yêu thương với mọi người; đạt đặng giác ngộ làm lợi ích cho loài người. Tôi sẽ luôn đem  thiện ý đến cho mọi người. Tôi sẽ không giận dữ hay nghĩ xấu cho ai. Tôi sẽ cố gắng mang càng nhiều điều lành cho mọi người càng nhiều càng tốt.
 “Every day, think as you wake up, today I am fortunate to be alive, I have a precious human life, I am not going to waste it. I am going to use all my energies to develop myself, to expand my heart out to others; to achieve enlightenment for the benefit of all beings. I am going to have kind thoughts towards others, I am not going to get angry or think badly about others. I am going to benefit others as much as I can.”
18. Đất tốt mọc cây hiền; mọi duyên lành phát sinh từ phước địa.
“The roots of all goodness lie in the soil of appreciation.” 
19. Im lặng có khi cũng là câu trả lời hay nhất.
 “Silence is sometimes the best answer” ― Dalai Lama
20. Anh hùng thực sự là kẻ chiến thắng được cơn thịnh nộ và lòng thù ghét ngay trong bản thân mình.
“The true hero is one who conquers his own anger and hatred.” 
21. Trong cuộc chiến đấu vì tự do, chúng ta sở hữu được thứ vũ khí chính đáng nhất đó là SỰ THẬT.
“In our struggle for freedom, truth is the only weapon we possess.” 
22. Càng biết nhiều luật lệ chừng nào, bạn càng dễ dàng phá nó.
“Know the rules well, so you can break them effectively.”
23. Tình thương và lòng từ bi là điều cần thiết, chúng không là điều xa xỉ. Thiếu chúng, nhân loại không thể trường tồn.
“Love and compassion are necessities, not luxuries. Without them, humanity cannot survive.” 
24. Hãy chọn con đường lạc quan, mọi thứ sẽ tốt hơn.
“Choose to be optimistic, it feels better.” 
25. Khi đối mặt với những thách thức mà bạn không thể tránh trong đời, hãy giữ lòng bình thản. Nếu thách thức đó là cao đẹp, dù có thực hiện được hay không điều này không quan trọng. Chuyện đáng làm cho chúng ta là phải phấn đấu và kiên trì và chớ bao giờ bỏ cuộc.
“To remain indifferent to the challenges we face is indefensible. If the goal is noble, whether or not it is realized within our lifetime is largely irrelevant. What we must do therefore is to strive and persevere and never give up.” 
26. Mục đích ưu tiên của chúng ta trong đời này là giúp đỡ tha nhân. Nếu bạn không thể giúp ai, ít ra bạn đừng làm tổn thương họ.
“Our prime purpose in this life is to help others. And if you can’t help them, at least don’t hurt them.” 
27. Nếu một vấn đề có thể sửa đổi được, nếu một hoàn cảnh bạn có thể giúp gì trong đó, bạn không cần phải ưu tư. Nếu bạn không sửa được, ưu tư chẳng giúp gì bạn cả. Ưu tư không bao giờ có ích cho mọi chuyện trong đời.
“If a problem is fixable, if a situation is such that you can do something about it, then there is no need to worry. If it’s not fixable, then there is no help in worrying. There is no benefit in worrying whatsoever.” ― Dalai Lama
28. Cứu cánh của hạnh phúc không nằm ở tiền tài và quyền lực, mà là trái tim nhân ái.
“The ultimate source of happiness is not money and power, but warm-heartedness” 
29. Tôn giáo của tôi thật giản dị. Không cần phải có chùa chiền to lớn, không cần triết lý cao siêu. Trí huệ và tấm lòng của bạn mới chính là cảnh chùa. Giáo pháp đơn thuần nhất cho bạn chính là lòng từ bi.
. “This is my simple religion. No need for temples. No need for complicated philosophy. Your own mind, your own heart is the temple. Your philosophy is simple kindness.”
30. THÀNH CÔNG CUẢ BẠN CÓ Ở ĐIỂM BẠN BIẾT BUÔNG XẢ ĐỂ  CÓ.
 “Judge your success by what you had to give up in order to get it.” 
31. KHÔNG AI HOÀN TOÀN HAY HIẾM KHI QUAN NIỆM HOÀN TOÀN TIÊU CỰC CHO MỘT VẤN ĐỀ
 “It is very rare or almost impossible that an event can be negative from all points of view.”

32. KHI BẠN HÍT VÀO, CHỈ  LÀ LÚC NUÔI  BẢN THÂN MÌNH. KHI BẠN THỞ RA, ĐÓ LÀ LÚC NUÔI CẢ MỌI LOÀI

As you breathe in, cherish yourself. As you breathe out, cherish all Beings.” 

33. Con người có nhiều cách khác nhau để đi đến thành công và hạnh phúc. Như vậy những ai không chung đường với bạn không có nghĩa là họ đã lạc lối đi.
“People take different roads seeking fulfillment and happiness. Just because they’re not on your road doesn’t mean they’ve gotten lost.” 
34. Mục đích chung của tôn giáo là tạo dựng tình thương và tâm từ bi, tính kiên nhẫn, khoan dung, đức khiêm tốn cùng lòng tha thứ.
“The whole purpose of religion is to facilitate love and compassion, patience, tolerance, humility, and forgiveness.” 
35.  Nếu bạn muốn gầy dựng cho mình có thái độ sống hoàn hảo nhất thì kẻ đối nghịch với bạn mới là người huấn luyện tinh thần hay nhất. Bởi vì sự xuất hiện của họ sẽ là cơ hội cho bạn thăng tiến tánh khoan dung, nghị lực cùng khả năng thông hiểu.
“If you can cultivate the right attitude, your enemies are your best spiritual teachers because their presence provides you with the opportunity to enhance and develop tolerance, patience and understanding.” 
36. Câu hỏi lớn nhất làm nền tảng cho chúng ta nghĩ về kinh nghiệm sống đó là MỤC ĐÍCH CUỘC SỐNG CHÚNG TA LÀ GÌ? ngay từ giây phút chào đời ai cũng muốn hạnh phúc chứ không bao giờ muốn đau khổ. Bất luận tình trạng xã hội, giáo dục hay lý tưởng nào cũng mong muốn thế. Từ cái nguyên ủy giống nhau như thế nên chúng ta ai cũng khát khao lòng mãn nguyện...Từ đó, chúng ta khám phá ra một điều tối quan trọng là CÁI GÌ sẽ mang lại cho chúng ta điều hạnh phúc lớn nhất trong đời?
“One great question underlies our experience, whether we think about it or not: what is the purpose of life? . . . From the moment of birth every human being wants happiness and does not want suffering. Neither social conditioning nor education nor ideology affects this. From the very core of our being, we simply desire contentment. . . Therefore, it is important to discover what will bring about the greatest degree of happiness.” 
37. CHỈ CÓ THĂNG HOA LÒNG TỪ TÂM VÀ THÔNG CẢM THA NHÂN MỚI MANG LẠI SỰ AN BÌNH CÙNG HẠNH PHÚC LỚN NHẤT MÀ CHÚNG TA MONG MUỐN MÀ THÔI  
. “Only the development of compassion and understanding for others can bring us the tranquility and happiness we all seek.” 
38. Chỉ có một tình tình thương vĩ đại và thành tích to lớn nhất mới có khả năng xông pha vào những rủi ro to lớn nhất trên đời.
“Take into account that great love and great achievements involve great risk.”

39. Hãy nhìn đám trẻ, dĩ nhiên chúng có lúc cãi nhau nhưng thông thường chúng không giữ mãi trong trong lòng âm mưu và thủ đoạn lâu dài như người lớn. Người lớn chúng ta có lợi điểm là nhiều giáo dục hơn lũ trẻ nhưng thử hỏi nền giáo dục này có ích gì không khi lũ trẻ sau này ngoài miệng sẽ nở nụ cười nhưng trong lòng vẫn nuôi lòng căm ghét. Trẻ con không hế có thái độ như thế, chúng giận nhau cãi vả xong là thôi. Hết giận, ngày sau chúng lại tiếp tục chơi đùa với nhau như cũ.
“Look at children. Of course they may quarrel, but generally speaking they do not harbor ill feelings as much or as long as adults do. Most adults have the advantage of education over children, but what is the use of an education if they show a big smile while hiding negative feelings deep inside? Children don’t usually act in such a manner. If they feel angry with someone, they express it, and then it is finished. They can still play with that person the following day.” ― Dalai Lama

40. Thẩm quyền tối hậu phải luôn nằm về tay ai có lý trí và khả năng phân tích lý luận .
“The ultimate authority must always rest with the individual’s own reason and critical analysis.” 
41. Đời người so với vũ trụ còn ít hơn một chớp nháy tí hon. Chúng ta chỉ là người khách thoáng qua hành tinh này và trú tạm một thời gian thôi. Thật quá điên rồ khi ta lại dùng thời gian ngắn ngủi như thế để sống trong bất hạnh hay xung đột với những kẻ đồng hành như ta. Tốt hơn hết, chúng ta hãy tận dụng thời gian nhỏ bé này để sống thật ý nghĩa, thật phong phú, trong tinh thần tương giao và giúp đỡ lẫn nhau.
“Given the scale of life in the cosmos, one human life is no more than a tiny blip. Each one of us is a just visitor to this planet, a guest, who will only stay for a limited time. What greater folly could there be than to spend this short time alone, unhappy or in conflict with our companions? Far better, surely, to use our short time here in living a meaningful life, enriched by our sense of connection with others and being of service to them.” 

42. Hãy truyền đạt kiến thức của bạn. Đây mới là con đường bất tử. 
“Share your knowledge. It is a way to achieve immortality.” 
43. Mỗi khi bạn nhìn ra lỗi lầm hãy cấp thời sửa chữa ngay.
“When you realize you’ve made a mistake, take immediate steps to correct it.” 
44. Mỗi ngày bạn hãy nhận thức THIÊN NHIÊN GIÁ TRỊ BIẾT BAO.
“Let us try to recognize the precious nature of each day.” 
45. Hoà bình thế giới phải là nền hoà bình phát triển từ nội tâm. Hoà bình không nhất thiết là không còn bạo lực . Tôi cho rằng hoà bình còn là sự biểu hiện của lòng từ bi nhân loại.
"World peace must develop from inner peace. Peace is not just mere absence of violence. Peace is, I think, the manifestation of human compassion.” 

46. MỌI NỖI ĐAU ĐẾN TỪ SỰ THỜ Ơ LÃNH ĐẠM. THÔNG THƯỜNG NGƯỜI TA GÂY NÊN NIỀM ĐAU CHO THA NHÂN DO ÍCH KỶ LO TOAN VÀ CHẠY THEO HẠNH PHÚC CÙNG THỎA MÃN RIÊNG MÌNH 
 “All suffering is caused by ignorance. People inflict pain on others in the selfish pursuit of their own happiness or satisfaction” 
47. Từ Bi không dành riêng cho tôn giáo, mà là vấn đề của tất cả mọi người. Từ bi không xa xỉ đắt giá, nó cần thiết cho hoà bình và yên ổn tâm hồn chúng ta, và lại rất cần thiết cho sự sống còn của nhân loại.
 “Compassion is not religious business, it is human business, it is not luxury, it is essential for our own peace and mental stability, it is essential for human survival.”
48. Truyền thống của mọi tôn giáo lớn đều có chung mục đích không hẳn là xây dựng cho nhiều đền thờ miếu mạo to lớn bên ngoài, mà kiến tạo nên những đền thờ của lòng từ tâm và thiện ý ngay trong trái tim của chúng ta.
 “The purpose of all the major religious traditions is not to construct big temples on the outside, but to create temples of goodness and compassion inside, in our hearts.” 

49. Vấn nạn lớn của xã hội hiện nay đó là  thái độ chúng ta đối với giáo dục chỉ lo một việc nhằm mục đích làm sao giúp chúng ta thông thái hay nổi tiếng, tuy rằng xã hội không chính thức công nhận như thế. Ứng dụng quan trọng nhất của kiến thức và giáo dục là làm sao giúp chúng ta hiểu được tầm quan trọng của hoạt động lành mạnh cũng như kỷ cương trong tâm trí. Xử dụng trí thông minh và kiến thức hợp lý là làm sao thay đổi cùng hoàn thiện mối thiện tâm cho loài người.
 “One problem with our current society is that we have an attitude towards education as if it is there to simply make you more clever, make you more ingenious… Even though our society does not emphasize this, the most important use of knowledge and education is to help us understand the importance of engaging in more wholesome actions and bringing about discipline within our minds. The proper utilization of our intelligence and knowledge is to effect changes from within to develop a good heart.” 
50. Tất cả chúng sinh cũng như loài người đều là những sinh vật chung sống trên trái đất này. Mỗi loài có cách thể hiện riêng biệt nhưng cùng nhau tô điểm cho nét đẹp và sự trù phú chung cho thế giới.
 “The creatures that inhabit this earth-be they human beings or animals-are here to contribute, each in its own particular way, to the beauty and prosperity of the world.” 
 
 DALAI LAMA XIV 

ĐINH HOA LƯ CHUYỂN NGỮ  SAN JOSE 

SOURCE
https://addicted2succes
s.com/quotes/100-dalai-lama-quotes-that-will-change-your-life/

Tuesday, May 30, 2023

NGHE CHIM CU GÁY

 


Nhớ con cu gáy đậu cành tre
cất tiếng cúc cu bóng mẹ về
Tan buổi chợ chiều chân bước vội
Một đời của mẹ với làng quê...

(Pham Khâm, Dòng Sông Thao Thức)


    Những lúc đi bộ quanh xóm hay một mình ngồi ở vườn sau, tôi thường lắng tai cùng để ý tiếng chim cu gáy rời rạc đâu đó quanh xóm tôi ở.

   Khác với những thứ chim khác, chim cu ở đây chẳng lớn hơn chim cu ở bên quê nhà chút nào. Từ vóc dáng đến màu lông, hai nơi đều giống nhau hết sức. Điều khám phá này làm tôi ngạc nhiên nhất. Chim ở Mỹ sao không to hơn mới lạ. Những con cu cườm, cu ngói, cu đất...còn vài con khác nếu bạn có khiếu về chim muông thì có thể nhận xét hay hơn tôi nhiều thứ.

   Đây là loài chim sống thầm lặng nhất. Khác với từng bầy quạ đen đúa, hung dữ, sống từng bầy đông nghẹt. Cũng không giông với bầy sẻ ríu rít ồn ào, hay những con kên kên to lớn, có bầy lên tới hơn gần cả trăm con.

 Chim cu sống từng cặp, từng hai con lặng lẽ đậu trong cành cây nào xa bầy chim dử.


Cặp chim cu đậu trên sợi dây điện, hay trên một cành khô nào đó vào trưa hè, hay bay qua thăm vườn tôi trong thoáng giây:

-Cúc cù cu cù
-Cúc cù, cu cù...

'Ngôn ngữ' loài cu muôn đời vẫn vậy. Tiếng nó kêu trong buổi trưa nắng hè oi bức chói chang hay buổi sáng mặt trời vừa lên chào một ngày mới vẫn vậy. Tiếng chim cu nghe buồn buồn xa vắng làm sao?

  Trời đông và trời tây, chim cu chẳng khác nhau dù thời gian  và không gian phôi pha mọi thứ. Khi những đàn bồ câu hoang tại xứ này càng ngày càng đông, nặng nề, chen chúc, xú uế khắp mọi thành phố. Loài chim cu vẫn hiếm hoi, xa cách, trầm lặng, giấu mình. 


   Đi tận chân trời góc biển, tiếng chim vẫn 'cúc cù cu', thanh âm  đưa tôi về kỷ niệm. Ngày xưa còn bé dưới bầu trời quê huơng, tôi hay lang thang trong buổi trưa hè. Có con chim cu đậu trên cành tre đu đưa theo gió. Chim cu ngày đó chẳng khác gì bây giờ, sống ít ỏi, im lìm.

Thỉnh thoảng chỉ đôi ba tiếng kêu nhau:

-Cúc cù ...
-Cúc cù

    Chúng như 'đối đáp' rồi vội vỗ cánh bay mất. Tôi chẳng biết chúng bay về đâu?  Nếu bầy cu đó trở lại, đó là lúc tôi nghe được tiếng "cúc cù" trên ngọn cây trước nhà. Tiếng "cúc cù" nhè nhẹ, dịu dàng, thoang thoáng rồi chúng lại bay.  Chim chẳng cần 'quan tâm' ai và chẳng ai trong xóm này để ý gì đến chúng. 

    Thật ra, trong lúc này đây, có những mảnh đời xa xứ nghe tiếng chim mà nhớ về quê huơng da diết. Tiếng chim cu gáy như phảng phất hồn quê, day dứt cho ai ngày tháng tha hương, biệt xứ. 




Có thể quê hương tuy xa mà gần là nhờ tiếng con chim cu gáy trưa nay. Nhưng quê hương có lúc bỗng trôi xa khi tiếng chim kêu buồn không còn nghe nữa. Một ngày như nhà thơ Phan Khâm từng viết:
...
Cu gáy không còn gáy cúc cu 
Từ ngày vĩnh  biệt mẹ..thiên thu
Thân tre được chẻ làm dây luộc
Trói chặt linh hồn mẹ thế ư

(Phan Khâm-Dòng Sông Thao Thức)

    Đó là lúc bóng mẹ vĩnh viễn đi xa như những bóng chim vỗ cánh bay đi không còn trở lại./.

ĐHL  EDIT 30/5/2023