ĐOÀN NGƯỜI TÂY TIẾN (John E. Steinbeck 1939)

 

Con chẳng sợ điều gì má à. Con núp bất kỳ đâu trong bóng tối. Con có mặt khắp nơi. Nơi nào bà con mình phải tranh đấu để kiếm cho ra miếng ăn, nơi đó sẽ có mặt con. Bất cứ nơi nào bà con mình bị cảnh sát đánh đập, sẽ có mặt con.  Nếu Thầy Casy hiểu, Thầy sẽ thấy tại sao con phải tới đó do bà con mình phải la lên do bị chèn ép quá mức. Thầy sẽ hiểu vì sao con phải tới do con muốn đám trẻ con đói khát reo vui khi bữa ăn đã có. Rồi bà con mình sẽ có miếng ăn, có được cái ở-  tất cả chuyện đó là lý do con muốn có mặt Má ạ...

 (The Grapes of  Wrath )

*

    Có căn lều gỗ làm chủ trên bãi đất dành cho người ta thuê cắm trại, trên chái hiên có cái đèn lồng bơm bằng dầu xăng, phát sáng tiếng nghe lì xì, tỏa nhiều vòng sáng tròn xung quanh. Khoảng sáu bảy cái lều đang dựng tạm quanh đó, mấy chiếc xe đậu sát với mấy căn lều. Người ta nấu ăn tối hết rồi chỉ còn vài chút ánh sáng của lửa than đâu đó còn sót lại trên nền đất. Một nhóm đàn ông đang tụ họp trước mái hiên căn lều gỗ kế ngọn đèn dầu hôi đang sáng. Khuôn mặt họ dường như đanh lại dưới thứ ánh sáng trắng gay gắt của ngọn đèn lồng in bóng mấy chiếc mũ đang chụp trên trán và mắt, còn bóng chiếc cằm càng thấy nhọn hơn. Vài ba người còn ngồi trên bậc thềm, một số đứng trên nền đất, tựa khuỷu tay vào lan can mái hiên. Gã chủ đất dáng người cao lêu nghêu, ngồi trên chiếc ghế trước hiên. Gã vừa dựa lưng vào vách, vừa gõ gõ ngón tay vào đầu gối. Bên trong căn nhà gỗ còn có ngọn đèn thắp sáng bằng dầu hôi, ánh sáng yếu ớt nhạt đi trước ánh sáng chói chang của ngọn lồng bên ngoài hắt vào. Tốp người thuê đất ngủ qua đêm đang vây quanh gã chủ đất.

Tom lái chiếc Dodge tấp bên đường xong đậu lại. Al lái chiếc truck vào cổng.

-Không cần lái chiếc Dodge  vào làm gì

Tom nói xong liền ra khỏi xe bước tới cổng nơi ngọn măng sông đang tỏa sáng.

Gã chủ đất ngồi thẳng dậy:

-Ông bạn muốn cắm trại đây hả?

-À không, gia đình tôi đã cắm trại đây rồi. Chào Pa

Pa Tom đang ngồi trên bậc cấp cuối lên tiếng:

-Ôi, Pa tưởng con phải mất cả tuần, sửa xe được không?

-Chúng ta may quá đi thôi, chưa tối đã mua ra đồ xe rồi. Sáng mai chúng ta có thể khởi hành sớm.

Pa mừng rỡ:

-Thật quá tốt đẹp, má con đang lo.  Bà nội con đang loạn trí rồi.

-Vâng con biết, Al có nói với con. Giờ bà đỡ chút nào không Pa?

-Cũng được, dù sao bà đã ngủ rồi.

Gã chủ đất lên tiếng xen vào:

-Nếu anh bạn muốn cắm lều tại đây tôi lấy anh 50 cents (4 bits). Hãy lựa một nơi để dựng lều có nước có củi cho anh bạn. Không ai làm phiền bạn cả.

Tom sừng sộ:

-Quái gì thế? Hai đứa tôi sẽ ngủ dưới cái mương cạnh đường ngoài đó, và chẳng trả gì cho ai cả.

Ngón tay gã chủ đất tiếp tục đánh nhịp vào đầu gối:

-       Cảnh sát sẽ tới tối nay thôi. Sẽ làm khó anh bạn ngay. Trong tiểu bang này ngủ ngoài đường là phạm luật. Có luật cấm kẻ lang thang ngoài đường tại đây?

Tom mỉa mai:

-Thế thì tôi trả cho ông nửa đô la thì tôi không phải là kẻ lang thang  hử?

-Đúng thế!

Đôi mắt Tom như tóe lửa do tức giận:

-Mấy cha cảnh sát bất kỳ thế nào cũng  không phải là anh rể của ông chứ gì?

Gã chủ chồm người tới:

-Không hề thế, cảnh sát chẳng  bà con gì với ta. Ta chẳng có thì giờ và người địa phương đây chẳng cần phải bàn bạc gì với hạng ăn mày như các người nữa.

-Không có chuyện rắc rối nếu ông tước được ở chúng tôi nửa đô la và khi nào thì chúng tao là lũ ăn mày mạt hạng? Chúng tôi chẳng cần hỏi gì ở ông nữa. Tất cả chúng tôi là lũ ăn mày, hả? Tốt, chúng tôi chẳng yêu cầu gì ở ông xu nào để có cơ hội nằm xuống nghỉ ngơi cả.

Nhóm đàn ông trước hiên, yên lặng và cứng đơ người. Cảm xúc trên mặt họ hoàn toàn biến mất; những đôi mắt như cố thu dấu dưới vành mũ,  họ bước rón rén tới trước mặt gã chủ đất.

Tiếng Pa gầm lên:

-Đi ra khỏi đây ngay Tom!

-Con đi ngay thôi.

Cái vòng người  tiếp tục yên lặng, ngồi trên các bậc gỗ, dựa mình trên cái lan can hàng hiên. Ánh mắt họ lấp lánh dưới ánh sáng gay gắt từ ngọn đèn lồng. Mặt họ tuồng như đờ đẫn dưới ánh sáng đó, bất động. Ánh mắt đó chỉ liên tục đảo quanh khi họ thay phiên nhau nói, tuy nhiên nét mặt vẫn vô hồn và câm nín.  Có con bướm nào đó vụt bay vào ngọn đèn, thiêu thân nổ tan rồi không còn gì cả.

Trong mái lều trại nào đó có tiếng con nít kêu khóc; tiếng bà mẹ dỗ dành cùng hát ru cho con ngủ:

-Chúa yêu con trong đêm, ngủ hãy ngủ đi con, ngủ ngon nhé. Jesus canh cho con trong đêm. Hãy ngủ hảy ngủ đi con…

Ngọn đèn lồng vẫn lì xì phát sáng trên hiên lều. Gã chủ đất tiếp tục gãi ngứa ỏ khoảng hở cái áo sơ mi đang phanh ra trước ngực làm lộ rõ chòm lông ngực màu bạc. Gã cảm thấy phải đề phòng chuyện rắc rối có thể xảy ra. Gã cảm thấy cần phải đề phòng nhóm người đang vây quanh, theo dõi phản ứng trên mặt họ nhưng họ vẫn bất động.

Tom yên lặng khá lâu.  Đôi mắt đen sẩm lừ lừ nhìn gã chủ đất:

-Tôi chẳng muốn gây chuyện gì đâu. Nhưng thật là khó nghe khi dùng cái chữ ăn mày đặt cho chúng tôi, tôi chẳng ngán gì cái tên đó.

Giọng anh nhỏ lại:

-Tôi sẽ đi và tôi không sợ ông hay viên cảnh sát nào đó của ông đâu, ở đây chẳng tốt chút nào.

Nhóm người bắt đầu nhúc nhích thay đổi vị trí, ánh mắt lấp lánh của họ chậm chạp ngước lên nhìn vào miệng gã chủ. Ánh mắt họ theo dõi cặp môi của gã chủ nhúc nhích. Gã chủ đất an tâm rồi. Gã tự cảm thấy gã đã thắng,  nhưng không dứt khoát có tính tiền hay không:

-Nửa đô la anh cũng không có hả?

-Tôi có chứ, nhưng tôi cần dùng nửa đô la này. Tôi không thể dùng nó cho một giấc ngủ qua đêm được?

-Ồ, chúng ta ai cũng lo cho cuộc sống như vậy cả.

-Đúng, nhưng tôi chỉ muốn  lo cho cuộc sống không bằng đồng tiền tước đoạt từ người khác?

Nhóm người lại xê dịch.

Pa lên tiếng:

-Chúng tôi sẽ đi sớm. Thưa ông, chúng tôi trả tiền rồi. Mấy người này đều trong gia đình chúng tôi. Sao họ không ở lại được? chúng tôi trả rồi mà?

Gã chủ giải thích:

-Nửa đô la một chiếc xe.

- Ồ, con tôi đâu có đem xe vào đâu. Xe đậu ngoài đường mà.

- Anh ta lái xe vào hay đậu ngoài đó đều vậy cả.

Tom nói với cha mình:

-Hai đứa con lái xe rà rà theo đường, sẽ gặp nhà mình trong buổi sáng. Chúng con đợi, Al và bác John có thể theo chúng con.

Tom ngước lên chủ đất:

-Như thế được chứ?

Gã chủ quyết định nhanh chóng, có chút nào nhượng bộ:

-Nếu giữ nguyên số người lúc tới và đã trả tiền thì được.

Tom kéo gói đựng thuốc ra, chỉ còn một ít thuốc lá dưới đáy bao, anh vấn đủ một điếu xong vứt cái bao đi.

-Chúng con đi ngay giờ đây

Pa nhẹ nhàng nói với mấy người xung quanh:

-Gia đình ly tán như thế này thật đau khổ. Người nhà chúng tôi cũng có nơi ăn chốn ở, chưa bao giờ phải ra đi chỉ đến khi mấy chiếc máy cày đó tới bứng chúng tôi đi. Chúng tôi là những người dân có đất đai ruộng đồng mà.

Có một gã thanh niên ốm nhom, cặp lông mày vàng cháy, quay đầu lại:

-Làm nông hả?

-Đúng chúng tôi làm nông nhưng thuê đất, họ làm chủ đất chúng tôi.

-Thế là giống tôi rồi.

-Còn may là chúng tôi không kéo dài tình trạng này lâu. Chúng tôi khởi sự tìm về miền tây kiếm công ăn việc làm rồi sẽ kiếm ra miếng đất có nước trồng trọt mà sống.

Có một gã rách rưới đứng cạnh bao lơn của hàng hiên.  Chiếc áo khoác gã ta rách bươm, tua ra từng đường dài. Hai đầu gối của chiếc quần vải thô dày bay đâu mất? Mặt gã bám dày một lớp bụi đen, hiện rõ những vệt mồ hôi.

 Gã quay đầu về phía Pa:

-Mấy người ra đi chắc cũng mang theo được một khá tiền chứ gì?

-Không, chúng tôi không có nhiều tiền mang theo, nhưng phần đông trong nhà tôi đều làm việc được, chúng tôi đều là người siêng năng cả sẽ có tiền công cao tại đó rồi chúng tôi sẽ góp lại với nhau để gầy dựng lại.

Gã rách rưới đó trố mắt nhìn Pa, bỗng nhiên gã cười lớn. Tiếng cười của gã lại chuyển qua khúc khích. Tất cả mọi người quay đầu nhìn gã. Gã không nín được tiếng cười lại trở thành ho sù sụ. Gã cười đến nỗi rớt cả nước mắt và màu mắt trở nên đỏ chạch. Cuối cùng gã kềm lại được:

-Mấy người dám đến đó chứ? Ôi lạy Chúa!

Gã lại cười khúc khích trở lại:

-Các ông tới đó và kiếm tiền công nhiều ư? Ôi Chúa ơi!

Gã dừng cười nhưng tiếng nói trở nên trêu chọc, ranh ma:

-Các người tới hái cam, hái đào chứ gì?

Giọng Pa trở nên nghiêm nghị:

-Chúng tôi sẽ có những gì chúng tôi làm được. Khi đã bỏ nhiều công sức để làm.

Gã đó vẫn còn cười khúc khích qua hơi thở.

Tom tức giận quay lại:

-Đồ chết tiệt có cái gì vui không hả?

Gã rách rưới đó câm bặt, rồi lại ủ rũ nhìn vào hàng hiên:

-Ta dám cá mấy người muốn qua California chứ gì?

-Ta đã nói với ông bạn rồi, còn cá và đoán gì nữa?

Gã rách rưới giờ mới từ từ thổ lộ:

-Ta cũng từ đó trở về đây các người ạ.

Mọi khuôn mặt đều quay về gã, đờ đẫn. Âm thanh sì sì của cái đèn măng sông giờ chỉ còn tiếng hơi nghe rất nhẹ. Gã chủ đất ngồi thẳng dậy, hai chân ghế lại hạ xuống về lại thành hiên.  Gã đứng dậy bơm lại chiếc măng sông cho đến khi tiếng sì sì nghe mạnh trở lại. Gã trở về chiếc ghế, nhưng chẳng còn ngồi ngả người như lần trước.

Gã rách rưới kia nhìn thẳng vào đám người:

-Ta trở lại quê để chịu chết đói, ta thà chết đói một lần còn hơn.

Pa ngạc nhiên:

-Nói quái gì thế kia? Xem này ta có tờ Quảng Cáo đây, họ nói trả lương rất cao mà? Mới đây thôi ta thấy một tờ nữa, họ đang cần nhiều thợ hái trái cây mà?

Gã kia quay lại phía Pa:

-Ông đang đi hay đang quay về đó?

-Không, chúng tôi ra đi. Họ cho máy cày phá sập nhà chúng tôi hết rồi.

-Quý bạn, không trở về chứ?

-Đương nhiên là không rồi.

Gã kia thố lộ:

-Chúng tôi chẳng muốn dọa các bạn đâu.

-Dĩ nhiên ta tin thế, anh chẳng muốn dọa chúng tôi. Tờ Quảng Cáo này rõ ràng cần người. Nếu không cần người họ tốn tiền in Quảng Cáo làm gì? Họ không dại gì tung quảng cáo ra nếu họ chẳng cần người?

-Thật tình tôi chẳng muốn làm các bạn lo lắng đâu.

Pa nổi giận:

-       Mầy cứ nói điên như thế mãi. Không lo câm cái mồm lại đi. Rõ ràng Quảng Cáo của ta nói họ cần người. Mầy lại cười còn nói họ chẳng cần? Mầy nói đi, ai là người nói láo hả?

Gã rách rưới đó nhìn vào đôi mắt giận dữ của Pa. Xem chừng hắn ân hận:

-Ừ, Quảng Cáo đó phải đúng họ đang cần người.

-Thế tại làm sao, mầy cứ cười là cái quái gì?

-Bởi vì ông chưa biết họ đang cần người loại nào đó thôi.

-Mầy nói gì?

Gã ta đi đến một quyết định cuối cùng:

-Ông coi lại, họ nói họ cần bao nhiêu người trong Quảng Cáo đó?

 -Chỉ một vùng nhỏ thôi, nhưng họ cần tới TÁM TRĂM người?

-Quảng Cáo màu cam chứ gì?

-Tại sao mầy biết, đúng vậy?

-Ông cho tôi biết tên một người trong tờ đó, người nào đó tên người thầu công cũng được.

Pa thò tay vào túi lấy ra tờ giấy.

-Đúng, sao mầy biết?

-Các người thấy đây, tờ giấy đó chẳng ý nghĩa gì cả. Nếu người đó muốn tám trăm người, họ sẽ in ra NĂM NGÀN người và tất nhiên sẽ có HAI MƯƠI NGÀN người đọc tờ giấy đó rồi sao nữa? có thể hai mươi ba ngàn người cùng đọc y vậy. Chúng ta điên rồ cùng dại quá đi?

Pa rên rỉ:

-Nhưng mầy nói thế chẳng ý nghĩa gì đâu?

-Không ý nghĩa cho đến khi ông gặp được người phát hành tờ giấy này đó ông ạ. Ông sẽ gặp hắn hay người thừa hành cho hắn. Có thể lúc đó ông và hàng chục gia đình đang cắm trại tạm chờ gần cái mương nào đó. Hắn sẽ dò xét vào mấy căn lều của ông xem ông còn có cái ăn không? Đợi lúc các vị hết sạch không còn gì ăn cả, hắn ta mới cất giọng hỏi, ‘cần việc hả?’ rồi  ông trả lời, ‘Vâng thưa ông, tôi cám ơn ông cho cơ hội làm việc.’ Rồi hắn nói, ‘Ta có thể mướn ông.’ Rồi ông nói, ‘Lúc nào tôi có thể bắt đầu làm thưa ông.’ Hắn sẽ cho ông biết địa điểm, thời gian và hắn tiếp tục như thế với người khác. Nếu như hắn thực sự cần hai trăm người, hắn sẽ hứa hẹn với năm trăm người, đều nói thế với tất cả như thế. Đợi lúc các ông tới địa điểm hắn hẹn, ông sẽ thấy cả ngàn người cùng tới. Cũng chính miệng hắn, hắn nói, ‘Ta trả hai mươi xu một giờ.’ Có thể một nửa số người bỏ đi nhưng đương nhiên còn lại khoảng năm trăm người ở lại, và số người này chắc chắn là phải đang đói kịch liệt, họ giờ này sẵn sàng làm việc mà chỉ cho ăn bánh không thôi cũng được. Tốt, số người còn lại này sẽ ký ngay hợp đồng hái đào hay thu hoạch bông gòn ngay thôi. Ông thấy đó, hắn ta sẽ thuê được khá bộn số nhân công đói khát và hắn lại càng trả ít tiền công hơn. Đối với người đông con hắn còn có lợi hơn,   khốn nạn quá vì sao ông thừa hiểu rồi. Đó tôi nói ra không để dọa các người chút nào đâu.

Những khuôn mặt thất thần nhìn gã. Những đôi mắt dò xét lời nói thoát ra từ miệng hắn.

Gã rách rưới chợt cảm thấy ý thức hơn nữa:

-Ta muốn nói ta chẳng dọa chi các người cả lý do ta vừa làm ở đó. Ta mách thế cho các người sắp tới đó lại không còn trở về được nữa.

Một không khí im lặng nặng nề bao phủ hàng hiên. Ánh đèn còn tiếp tục kêu sì sì, đám thiêu thân vẫn tiếp tục bu quanh ngọn măng sông. Gã rách rưới tiếp tục nói, giọng lo lắng:

-       Để ta xem các người làm gì khi gặp thằng đó. Để ta vẻ cho các ông nói. Hãy hỏi hắn trả bao nhiêu, đòi hắn phải ghi vào giấy số tiền hắn hứa trả. Hãy đòi hắn làm thế. Ta nói trước nếu các ông không làm thế là rất ngu biết không?

Gã chủ đất chồm người về trước xem cho rõ gã rách rưới và dơ dáy kia. Ông ta tiếp tục gãi chòm lông bạc trước ngực, giọng lạnh lùng:

-Anh chắc là không dọa dẫm gì đám người này chứ? Anh chắc không loan tin láo về  chuyện nhân công chứ?

Gã rách rưới rên rỉ:

-Ta thề có Chúa ta chẳng hề láo như thế.

Chủ đất lên giọng đạo đức:

-Có khá đông người cứ đi quanh phao truyền chuyện rắc rối làm cho người ta cuống lên. Họ nói làm sao để bào xới lòng người. Có nhiều hạng người như vậy lắm. Phải đến lúc cột chúng lại, toàn là bọn gây rối không thôi. Chúng ta phải đẩy cổ bọn này ra khỏi đất nước. Người ta cần công việc, OK nếu bọn này không cần, kệ thây chúng. Chúng ta chớ để bọn này gây rối nữa.

Gã rách rưới cố dằn mình lại:

-Ta chỉ muốn mách với đồng hương thôi, ta mất một năm mới có kinh nghiệm đó. Hai đứa con ta và vợ ta đều chết mới có được kinh nghiệm đau thương này. Đau khổ như vầy nhưng tại sao ta lại không báo cho các người. Ta gặp đau thương do không ai mách trước với ta? Giờ ta biết mà lại không thể báo cho các người hình ảnh mấy kẻ đồng hương  nằm dài thườn thượt trong lều bụng xép ve  còn da bọc xương như con nhộng run rẩy cùng rên rỉ. Còn ta thì mãi chạy quanh van xin công việc dù không tiền không lương gì cũng được!

Chợt hắn hét to lên:

-Chúa ôi! Chỉ cần họ cho chúng tôi một lon bột hay một muỗng mỡ mà thôi. Rồi nhân viên điều tra đến hắn nói “con mấy người chết vì trụy tim” rồi viết lên giấy như thế. Bầy con run rẩy, bụng chúng lòi ra như bàng quang con lợn.

Đám người đứng nghe, chết trân miệng há hốc. Hơi thở họ như dừng lại rồi theo dõi.

Gã rách rưới nhìn quanh, quay người lũi nhanh vào bóng tối. Bóng tối vừa nuốt chững hắn, nhưng người ta còn nghe tiếng chân hắn lê bước một lúc lâu khi hắn đi men theo xa lộ. Có chiếc xe nào trong đêm đi ngang trên xa lộ chiếu chiếc bóng của hắn đang đi lạng quạng bên đường, đầu cúi gầm hai bàn tay thọc sâu vào túi cái áo khoác màu đen.

***

 

Đám đàn ông giờ đây ai nấy đều cảm thấy xao xuyến trong lòng.

Một người lên tiếng:

-Ồ, khuya quá đi ngủ hết đi.

-Toàn là gian xảo, đồ khốn, có nhiều đứa gian xảo như vậy dọc đường

Nói xong gã chủ im lặng chỉ tay vào cổ họng ra dấu không bao giờ tin cùng lật chiếc ghế dựa vào vách trở lại như cũ.

Tom chợt nhớ ra:

-Con cần gặp Má một phút rồi đi ngay

Hai anh em vội đi tìm Ma

Pa tần ngần và hỏi thầy đạo:

-       Giá như hắn nói thật…cái gã vừa nói đó?

Thầy Casy trả lời Pa:

-       Nếu hắn nói thật, cũng đúng. Sự thật của hắn. Hắn chẳng dựng chuyện làm gì, có ích gì cho hắn đâu?

-       Còn chúng ta thì sao? Phải chăng sự thật đó sẽ dành cho chúng ta?

Vị thầy lưỡng lự:

-Ta chẳng biết.

Tiếng Pa cùng một ý:

-Ta cũng chẳng biết.

Họ đi lại mái lều, được căng từ một tấm bạt ngang qua dây thừng. Bên trong tối om, yên lặng từ lúc nào. Khi họ tới sát mái lều có một bóng đen to lớn chợt bật dậy ngay lối vào. Ma chờ đợi đã lâu và bước ra đón họ.

-       Tất cả ngủ hết rồi, Bà nội cuối cùng cũng  phải ngủ.

Thoáng thấy Tom, bà vội hỏi vẻ lo lắng:

-       Làm sao con đi tới đây được, con không có chuyện gì rắc rối chứ?

-       Con sửa xe xong rồi, chúng con đi ngay bây giờ là giờ ngủ rồi.

-       Lạy ơn Chúa cứu giúp. Má mong đi mau cho rồi. Tới vùng đất giàu có và xanh tốt kia càng nhanh càng tốt.

Tiếng Pa đắng hắng:

-Có một thằng hắn vừa nói….

Tom bấm vào tay cha thúc mạnh cùng nhanh miệng nói lấp:

-Thằng đó thật tức cười thật nói gì đâu đâu, chán khối đứa hề như vậy dọc đường đó mà.

Má cố nhìn người nhà xuyên qua bóng tối. Bên trong lều có tiếng ho của Ruthie và ngáy tiếp trong giấc ngủ.

-Má chỉ rửa cho chúng thôi. Nước hôi hám thế mà chỉ cho các em rửa thôi, còn dành vài thau cho người nhà rửa mặt nữa. Đi đường không thể nào sạch sẽ được.

-Mọi người đầy đủ trong nhà cả chứ? Pa hỏi.

-Có đủ ngoài trừ vợ chồng Connie và Rosasharn. Hai đứa đó muốn ngủ ngoài trời, vợ chồng nói trong lều nực nội quá.

Pa thấy kỳ lạ:

-Rosaharn kia lạ quá hình như cái gì cũng sợ?

-Con bé đó là ưu tiên, thằng chồng Connie lo dựng một lớp cho vợ nằm. Mấy người cũng làm như hắn mà ngủ.

-Chúng con đi ngay bây giờ, đậu xe ngoài đường cách đây một đoạn thôi. Ngày mai nếu chưa thấy con nhớ để ý tụi con bên tay phải nhe Má.

. – Nhưng Al ở lại chứ?

-       Phải, Al ở lại nhưng Bác John đi theo chúng con, chúc Má ngủ ngon.

Nói xong mấy người bước đi khỏi cái trại tạm trú qua đêm.  Phía trước một cái lều còn một người đàn bà đang nhóm củi đun sôi ấm nước sửa soạn nấu thức ăn sáng. Mùi thơm món đậu nấu đậm đà thơm ngát.

Đi ngang qua, Tom thật thà buộc miệng:

-Ước gì giờ đây ta có một dĩa đậu như thế!

Người đàn bà mĩm cười:

-Món này chưa nấu xong, cậu thích thì sáng sớm mai lại đây sẵn sàng mời cậu.

-Cám ơn bà.

Tom, thầy Casy, Bác John giờ bước qua mái hiên của chủ đất. Người chủ vẫn còn ngồi chiếc ghế, ngọn đèn lồng vẫn tiếp tục tỏa sáng và phun hơi sì sì. Thấy ba người đi qua, gã quay đầu lại.

Tom nhắc khéo:

-Ông coi khéo mà hết xăng đó?

-Ồ, đúng lúc ta phải tắt ngọn đèn này rồi.

Tom nói thêm giọng chua chát:

-Tôi cho rằng không có nửa đô la nào chạy bậy trên đường đâu.

Có tiếng chân ghế nện vào sàn hiên.

-Ê, mầy tới đây để phá ta đó hả, ta sẽ nhớ mặt  mầy, mầy chỉ tới đây để phá hoại mà thôi.

-Đúng,  tao là thằng bolshevis đây.

-Mấy thằng chết tiệt như tụi mày hãy xéo đi.

Tom cười lớn đi qua cổng và trèo vào trong chiếc Dodge. Anh nhặt một cục đá liệng về hướng đèn. Họ nghe tiếng đá vụt trúng vào mái nhà đó, còn gã chủ đất thì vụt đứng dậy nhìn vào bóng tối. Tom mở máy xe leo lên đường. Anh lắng tai thật kỹ tiếng máy xem có âm thanh gì lạ không.

Ánh đèn yếu ớt của chiếc xe đang dọi những vệt  sáng mờ ảo trên đường.

HẾT chapter 13

translation by DHL