Ngày tôi nhập ngũ giã từ tuổi học trò
có người em gái nhỏ đưa tôi rời xa thành phố
Tôi ra đi vì yêu thương lên tiếng gọi
Nghìn ưu tư xin gửi lại cho người nhớ người thương
( Kỷ Niệm Ngày Nhập Ngũ -Nhạc Sĩ Song Ngọc)
TIỂU KHU QUẢNG TRỊ ĐÓNG TẠI DIÊN SANH 1974 (cái lầu là Trường Nguyễn Hoàng )
trường TH Nguyễn Hoàng tại Hải Lăng và Khu Thị Tứ cùng một góc KHU CƯ XÁ CÔNG CHỨC1974
trường TH Nguyễn Hoàng tại Hải Lăng và Khu Thị Tứ cùng một góc KHU CƯ XÁ CÔNG CHỨC1974
*
Cuối tháng 11 năm 1973 tôi mãn khóa 12/72B -SQTB tại Đống Đế Nha Trang. Lúc lên chọn đơn vị, không hiểu sao tôi lại chọn ngay Quảng Trị, trong lúc toàn bộ gia đình tôi đã tản cư vào tận Mỹ Tho từ hè 1972. Giờ tôi nghĩ lại cũng là cái số, cũng có thể do lòng thuơng nhớ quê huơng do đó người viết nóng lòng muốn trở lui phục vụ lại quê nhà dù quê cũ chỉ còn là đống gạch vụn.
Phép mãn khóa 2 tuần gần hết, tôi phải giã từ gia đình, rời Mỹ Tho lên đường xuôi trung ra đơn vị tức vào mùa Giáng Sinh 1973. Trước khi ra Diên Sanh, tôi không quên ghé Đà Nẵng thăm bà con đang còn tạm cư tại đó. Thời gian nhằm lúc Đà Nẵng đón Giáng sinh 1973. Quê hương mùa chinh chiến, có không khí nào để chiêm nghiệm được hình ảnh của Giáng Sinh ngoại trừ sự ảm đạm chia tay đó là lúc người chạy giặc Quảng Trị thêm một lần chia tay chuẩn bị đi theo CHƯƠNG TRÌNH KHẨN HOANG LẬP ẤP.
Bao nhiêu là lưu luyến rộn ràng, chuyện xe cộ , chuyện đồ đạc và sau hết là chuyện đau lòng cho những tấm lòng người QT một số lớn phải "rứt ruột " ra đi lần nữa do CHẲNG CÒN ĐẤT SỐNG.
từ trường phổ thông cơ sở 1 xã Sơn Mỹ -Hàm tân- ngó lên xa xa là ngọn Mây Tào - Long Khánh (7/1995)
Gần hai năm tạm cư tại Đà Nẵng, không có của đâu để người ta nuôi mãi? thế là phải đi, phải chia tay , một nửa vào Bình tuy theo chương trình Khẩn Hoang Lập ấp, một nửa hồi cư về lại quê hương. Người đi kẻ về , tất cả đều sắp sửa đương đầu với một tương lai bấp bênh phía trước ,trong khi chiến sự chưa yên, chưa có hòa bình thực sự.
Nấn ná ở Đà nẵng chơi vài ngày. Tôi qua Hòa Khánh thăm NGuyễn văn Bốn , hắn ra trường trước tôi chọn "rằn ri " tức là Biệt động Quân làm binh chủng giờ hắn liên đoàn 15 vùng Tây nam Huế. Hòa Khánh chắc người di cư QT khó quên ; những quán cà phê thấp lè tè một bên con đường của căn cứ nhà binh cũ, cái chợ lợp lá cũng tạm bợ 'lỏng chỏng' ba cái sạp tre. Con người ăn ở chen chúc nhau trong mấy cái nhà tiền chế của trại lính bỏ lại cho dân lánh nạn. Người QT không biết đi đâu,về đâu ? những tâm hồn lững lơ, những lứa thanh niên không biết đâu là tương lai sự nghiệp? Lứa của chúng tôi thì đã chọn rồi , đó là NGHIỆP LÍNH con đường phải đi cùng với quê huơng ngập tràn khói lửa. Tôi lại qua Non Nước , phi trường này cũng bỏ phế và cũng là chổ tạm dung thân cho người QT nhưng có liên hệ đến công chức và quân đội. Những đợt kiểm tra người , những lần hành quân kiểm soát , sự chạy đôn chạy đáo của những gia đình khai thêm hồ sơ để kiếm thơm mớ gạo , vài ổ bánh mỳ phát phụ ban chiều thấy cũng thảm hại làm sao. Ôi một quê huơng ngoài kia , bao sự nghiệp nát tan theo Mùa Hè Đỏ Lửa để vào đây 'kiếm năm ba ổ bánh mỳ hay'đổi' lấy tương lai? Một sự đổi chác chắc hẳn rằng không ai muốn mà phải chấp nhận nghe sao quá đắng cay?
Nghĩ lại phận mình, tôi chua chát nhận ra các bạn và tôi sự nghiệp học hành giữa đường 'đứt gánh' không ai muốn mà phải khoác vào? Ngày về lại Quê Huơng, chỉ sau hơn một năm trời nay đầu tóc húi cao, áo quần trận màu xanh ô liu cộng thêm màu da sạm nắng do sau mấy tháng quân trường. Tự mình 'thấy lạ cho mình'trong niềm vui tái ngộ với bà con cô bác. Dù sao tất cả đều may mắn hơn bao bà con đã bỏ xác lại bên ĐOẠN CẦU DÀI, những cái chết oan khiên, giờ hồn oan vất vưởng nơi đâu?
Nấn ná Hòa Khánh, Non Nước...đến khi tôi ra trình diện Tiểu Khu QT tại Diên Sanh thì tôi thật sự đã trễ phép gần cả tuần. Nhưng nhờ thế , tôi có dịp thăm lại Diên Sanh nơi Khu Thị Tứ QT xây dựngt trên cồn cát Diên sanh đối diện với Tiểu Khu. Tiếng là Khu Thị Tứ , nhưng là một vùng đất khô khan nghèo nàn. Những dãy nhà tôn sát cạnh nhau, không có lối sống như xưa nữa. Người dân ăn theo đồng lương lính, ngoài ra chẳng còn gì. Hết trợ cấp 6 tháng , ba bữa ăn tiết giảm còn lại 2 cũng còn chật vật.[*] Hồi Cư tiếng là vậy nhưng hết 6 tháng trợ cấp , chuyện mưu sinh trên một vùng đất trắng đang trở thành một "thảm nạn " cho bà con trước đây là dân thành phố lại một sự "đổi đời " đắng cay cho những ai về trước?
QUA CỔNG TRƯỜNG XƯA
Tôi theo chiếc xe GMC tiếp tế ra trình diện tiểu đoàn cũng như sẽ về đại đội đang đóng quân ở cầu Ba Bến. Chiếc GMC ra đến xa lộ Đại Hàn thì quẹo phải hướng về thành phố Quảng trị. Khó diễn tả nỗi xúc động trong lòng tôi lúc đó, nó cứ dâng mãi không thôi. Mới hơn một năm giã từ QT trong cơn loạn lạc của chiến chinh, giờ thì tôi trở về trong quê hương với màu áo lính. Màu áo trắng vĩnh viễn không còn nữa nó đã bay xa và cuốn theo bao nhiêu mộng ước của tuổi học trò. Thực tại hôm nay chỉ là cảm giác nôn nao bỡ ngỡ của một anh lính trẻ ngày đầu về đơn vị mới.
Ôi chiến tranh, chiến tranh hiện diện Trên quê hương tôi, hai mươi năm trường rồi Còn đâu biết tìm lại đâu, những dựng xây đổ nát...
Quá khứ qua mau như gió thoảng, 1972-1973 - chỉ một năm mà 'vật đổi sao dời' như huyền thoại ? Xưa, bà Huyện Thanh Quan thuơng cho cảnh đổi thay của thời bà mà khóc cho "lối xưa xe ngựa hồn thu thảo "; chỉ ngần ấy đổi thay cũng đủ làm bà đau xót , thuơng cảm.
Nhưng nay, nỗi đau của quê huơng nói sao cho vừa ?còn gấp nhiều lần đau xót của người xưa ! mẹ gánh con mệt đứt hơi qua làn bay đạn pháo ; ông ôm xác cháu huớng về nam sao còn cứu được mạng bé thơ? Đoạn Cầu Dài còn khắc ghi máu lệ , làm sao nhạt nhòa được chỉ với một năm ?
Ôi quê hương, đất mẹ bây giờ những ngày vui mất rồi
Còn tìm đâu hình bóng, ngọc ngà hoa mộng cũ
Dấu đạn yên phố thị, tiếng cười ôi tiếng cười ngừng vui...
Ngày tôi nhập ngũ có người yêu cúi mặt
Tiếng đạn bom chiến trận đưa tôi rời xa nẻo tối
Xin cho tôi bàn tay thiêng liêng thánh thiện
Để xua tan bao oán hận cho dòng máu thôi rơi...
VĨNH ĐỊNH- MỘT DÒNG SÔNG QUÊ
Đến cầu Ba bến chiếc cầu sắt nhỏ bắc qua con sông Vĩnh Định, chiếc GMC chạy thẳng vào sân BCH tiểu đoàn, tôi vội nhảy xuống xe lo ‘gôn’ quần , xắn tay áo cho đúng quy cách. Tôi cố gắng chuẩn bị tư thế nhà bình thật nghiêm chỉnh trước khi vào trình diện tiểu đoàn trưởng. Thật sự tôi đã trễ phép gần 2 tuần lễ, biết ăn nói sao với tiểu đoàn trưởng đây? hay là mình lấy lý do gia đình ở tận Mỹ tho tỉnh Đình tường, tôi còn phải thăm bà con chiến nạn đang tạm cư ở Đà nẵng nữa. Tôi hy vọng mấy lý do này cũng tạm ổn.
--Chuẩn Uý Đinh ...số quân 73/008310 trình diện đại uý Tiểu Đoàn Trưởng đợi lệnh.
Tôi đứng nghiêm chào, xưng tên họ, số quân, cấp bậc... bên ngoài tôi cố gắng làm ra dáng bình tĩnh nhưng trong bụng tôi thực sự run run. Tiểu đoàn trưởng Hồ Văn Cầu đang ngồi ăn cơm với ông Tiểu đoàn Phó trong căn hầm chỉ huy 'trợn mắt gằn giọng' hỏi lý do trễ phép? ông to giọng phê phán vấn đề vô kỷ luật của tôi, hơn nữa tôi là một sĩ quan trẻ mới ra trường...
Tội nghiệp cho tôi, ấp úng trình bày lý do trễ phép mong tiểu đoàn trưởng ‘thông cảm’. Hình như Tiểu đoàn trưởng thấy vẻ mặt và dáng dấp ‘búng ra sữa’ của tôi ông cũng thấy ‘tội nghiệp’, dịu giọng, ông cho phép tôi ra ngoài chuẩn bị qua trình diện Đại Đội Trưởng đại đội 2 Lê kim Chung Đại Uý Chung anh người gốc làng BÍCH KHê, đại đội anh đang đóng bên kia múi cầu Ba bến canh BCH tiểu đoàn.
Ra đứng tần ngần ở sân tiểu đoàn, cũng may tôi gặp anh Trần quang Hiền, trưởng ban 3 tiểu đoàn. Anh Hiền coi bộ biết thương khóa đàn em mời ra trường như tôi. Thật đúng với cái tên Hiền anh hiền lành vui vẻ, mới gặp anh lần đầu mà tôi đã thấy gần gũi vững lòng lại sau khi bị tiểu đoàn trưởng khiển trách.
ngã ba sông: nhánh sông đào Vĩnh Định chảy qua cầu BA Bến
Chia tay anh Hiền, tôi lại mang ba lô(ballot) súng đạn đi bộ qua lai cầu Ba Bến chiếc cầu mà mấy mùa vắng bóng dân đi. Bên kia ngã ba sông là thôn Nại cửu, làng ngoại tôi, một nửa làng thuộc vùng 'giải phóng' , tôi nghe văng vẳng tiếng kẻng liên hồi, đó là tiếng kẽng kêu dân đi ra đồng hay 'sản xuất' . Ngang giữa cầu trời vẫn mưa, những cơn mưa phùn dai dẵng ngày này qua ngày khác. Đối dân Quảng trị như tôi thì chẳng lạ gì với cảm giác mưa lạnh mùa đông, nhưng sao hôm nay tôi thấy cảm giác nao nao, buồn buồn, của một người hết phép và phải về đơn vị mới. Hình như tôi có một cảm giác nhớ ba mạ các em tôi đang ở xa tít trong nam.
Tôi dừng lại giữa cầu, lặng ngắm nhánh sông đào Vĩnh Định. Con sông vắng vẻ in bóng tre, đôi bờ đìu hiu, không một con đò. Dân chưa về hồi cư để cùng nhau xây lại nếp sống thanh bình với đồng lúa xanh cùng bóng mục đồng, hình ảnh ngày xưa tôi thường thấy mỗi lần về thăm quê ngoại Nại Cửu.
VỀ ĐƠN VỊ
Sau khi trình diện đại đội trưởng Lê kim Chung , tôi được nằm chờ tạm ở một căn hầm nằm sát bờ sông để chờ ngày ra giữ trung đội. Đại đội 2 đóng phía bên này sông có nhiệm vụ bảo vệ cho Tiểu đoàn nên tương đối nhàn hạ hơn mấy đại đội khác. Đại đội trưởng Lê kim Chung tính trầm lặng . Hình như anh cũng thông cảm khóa đàn em. Có lẽ những cảm giác bỡ ngỡ đó cũng giống anh , những ngày đầu, khi anh mới ra đơn vị ? Trời vẫn mưa, những cơn mưa phùn dai dẳng, lê thê, tưởng như bất tận. Ánh sáng nhạt nhòa, mấy cục pin xài lại từ máy truyền tin trong hầm trú ẩn, là cơ ngơi cho tôi ngày đầu tiên về đơn vị mới. Tôi may mắn được nằm trên một tấm ván ép Mỹ cũ kỷ, do lính đại đội lên tận Cổ thành đào, kiếm đem về.
Lớp Đệ Tứ Ba Trường NGuyễn Hoàng niên khoá 1968-69 từ phải qua: Nguyễn Duy Thượng,(mất) Dương Văn Khôi (mất), Đinh trọng Phúc, Nguyễn tăng Phước, Lê thị Kim Lan, Nguyễn thị Nhạn, Lê Đức Mê
Tình yêu là đấy mắt buồn xin gửi lại
Tiếng Việt Nam vĩ đại đưa anh lìa xa tuổi nhỏ
Quê hương ơi giùm thương cho anh lính trẻ
Từ nay chân đi khắp nẻo câu chuyện lòng nhớ lại thôi. (nhạc sĩ Song Ngọc)
Chẳng màng đến cởi giày, tôi nằm thừ trên miếng ván kê gần sát mặt đất nên tôi ngửi được cả mùi ẩm thấp và ướt át trong căn hầm. Ngày ra trường tôi tự nguyện chọn về đây kia mà! Tôi đã chọn quê hương Quảng trị vì tôi nhớ nó, vì tôi còn thương cả một vùng trời đầy ắp kỷ niệm. Tôi cố gắng lấy lại giấc ngủ sau một hành trình đầy lo lắng và cảm xúc. Trong cơn lim dim, tôi mơ màng thấy những khuôn mặt bạn bè năm xưa, mái trường Nguyễn Hoàng còn nguyên vẹn, những tà áotrắng xôn xao trước cổng trường cũng còn y nguyên. Mơ hồ trong giấc ngủ mệt mõi, tôi nghe phảng phất một âm thanh nào đó của chợ Quảng trị ngày giáp Tết...tiếng máy cắt cẩm lệ, những sạp bán mứt , những gánh cải cay cuối năm, hoa hoa lốm đốm vàng...
Tôi chợt mở mắt nhìn qua khe hở của căn hầm- mùa đông chiều xuống thật mau. Tôi nghe đâu đây, hình như dưới chân cầu Ba Bến có tiếng con chim bói cá kêu từng hồi buồn não ruột, trên mặt sông Vĩnh định màn mưa phùn theo gió lướt thướt bay ./.
Tôi chợt mở mắt nhìn qua khe hở của căn hầm- mùa đông chiều xuống thật mau. Tôi nghe đâu đây, hình như dưới chân cầu Ba Bến có tiếng con chim bói cá kêu từng hồi buồn não ruột, trên mặt sông Vĩnh định màn mưa phùn theo gió lướt thướt bay ./.
edition 14.10.2023
No comments:
Post a Comment